شرايط واجب شدن زكات ( مسأله 1794 ) : زكات هنگامى واجب مىشود كه مال به مقدار نصاب كه بعدا گفته مىشود برسد ، و مالك آن بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف كند .
( مسأله 1795 ) : بعضى از چيزها كه متعلق زكات است در صورتى واجب مىشود كه مكلف ، يك سال مالك آنها باشد ، و اگر كسى يازده ماه مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد ، اول ماه دوازدهم بايد زكات آن را بدهد ، ولى اول سال بعد را بايد پس از پايان ماه دوازدهم حساب كند .
( مسأله 1796 ) : اگر مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بين سال بالغ شود احتياط آن است كه زكات را بدهد ، مانند بچه اى كه در اول محرم مالك چهل گوسفند شده و پس از گذشتن دو ماه بالغ گردد ، بايد پس از گذشت يازده ماه از اول محرم اگر شرايط ديگر را هم داشت بنابر احتياط زكات آن را بدهد .
( مسأله 1797 ) : زكات گندم و جو هنگامى واجب مىگردد كه دانه بسته و به آنها گندم و جو گفته شود ، و زكات كشمش وقتى واجب مىشود كه انگور مىباشد نه هنگامى كه غوره است هر چند احوط است ، و زكات خرما هنگامى واجب مىشود كه عرب به آن تمر گويد ، كه معمولا رنگ آن زرد يا قرمز شده ، و احتياط ملاحظه مصلحت وصرفه فقرا است ، ولى وقت دادن زكات در گندم و جو ، موقع خرمن و جدا كردن كاه آنهاست ، و در خرما و كشمش هنگامى است كه خشك شده باشند .
( مسأله 1798 ) : تا زكات گندم و جو و كشمش و خرما واجب شد ، چنانچه صاحب آنها بالغ و عاقل و آزاد و متمكن از تصرف باشد ، بايد زكات آنها را بدهد ، و اگر بالغ يا عاقل نباشد واجب نيست .
( مسأله 1799 ) : اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در تمام سال يا در مقدارى از آن ديوانه باشد ، زكات بر او واجب نيست ، هر چند احتياط مستحب آن است كه اگر در آخر سال عاقل شود ، زكات را بپردازد .

320