بيشتر برود ، نبايد اعتنا كند و نمازش صحيح است ، و اگر گمانش به دو ركعت يا كمتر برود ، بايد به همان گمان عمل كند ، مثلا اگر گمانش به يك ركعت مىرود بايد يك ركعت ديگر بخواند .
( مسأله 1167 ) : اگر در نماز نافله كارى كند كه براى آن در نماز واجب سجده سهو واجب مىشود ، يا يك سجده يا تشهد را فراموش نمايد ، لازم نيست پس از نماز سجده سهو يا قضاى سجده و تشهد را بجا آورد .
( مسأله 1168 ) : هر گاه شك كند كه نماز مستحبى را خوانده يا نه ، چنانچه آن نماز مانند نماز جعفر طيار وقت معين ندارد ، بنا بگذارد كه نخوانده است ، و همچنين است اگر مانند نافله يوميه وقت معين دارد و پيش از گذشتن وقت شك كند كه آن را خوانده يا نه . ولى اگر پس از گذشتن وقت شك كند كه خوانده است يا نه ، به شك خود اعتنا نكند .
شكهاى صحيح ( مسأله 1169 ) : در نه صورت اگر در شماره ركعتهاى نماز چهار ركعتى شك كند ، بايد فورى فكر نمايد ، پس اگر يقين يا گمان به يك طرف شك پيدا كرد ، همان طرف را بگيرد و نماز را تمام كند ، و گر نه ، به دستورهائى كه گفته مىشود عمل نمايد ، و آن نه صورت از اين قرار است :
اول : آن كه پس از سر برداشتن از سجده دوم شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، بايد بنا بگذارد كه سه ركعت خوانده است و يك ركعت ديگر بخواند و نماز را تمام كند ، و پس از نماز بنابر احتياط واجب يك ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند .
دوم : شك بين دو و چهار پس از سر برداشتن از سجده دوم كه بايد بنا را بگذارد كه چهار ركعت خوانده و نماز را تمام كند ، و پس از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند .
سوم : شك بين دو و سه و چهار پس از سر برداشتن از سجده دوم كه بايد بنا

214