ج - با علم به اين كه عين مال مورد ابتلاء ، خمس به آن تعلق گرفته و داده نشده تصرف در آن ، جائز نيست مگر آن كه خود مالك و در صورت امتناع ، خود متصرف با اجازه حاكم شرع ، خمس آن را بپردازد يا با اجازه حاكم شرع ، خمس مقدار مصرفى را به ذمه بگيرد و بعد بپردازد .
س 252 - شخصى مدت پنجاه سال خمس و وجوه ديگر بر ذمه او بوده و با ندادن وجوه ، اداء فرائض مىنموده حتى مكه معظمه هم مشرف شده ا كنون مىخواهد اموالش را حساب كند كه اداء خمس نمايد عبادات گذشته او چه صورت دارد ؟ .
ج - در فرض مسأله اگر عالم بوده كه مثلا فرشى كه روى آن نماز مىخوانده خمس به آن تعلق گرفته و از روى معصيت ، تأخير انداخته و با توجه به اين كه نماز در آن ، باطل است نماز مىخوانده نمازش باطل است اما در صورت عدم علم ، يا غفلت ، نمازش صحيح است و آنچه را نمىداند صحيح واقع شده يا باطل ، محكوم به صحت است و همچنين سائر عبادات ، و در حج اگر قربانى و جامه احرام و نعلين در حال وقوف و سعى ، غصبى ، نباشد حج ، صحيح است و با التفات به اين كه جامه احرام - و يا نعلين در حال وقوف و سعى - مورد تعلق خمس بوده يا با پول غير مخمس به معامله عين به عين تهيه شده ، حج باطل مىشود و قربانى اگر او عين غير مخمس باشد يا با پول مخمس به معامله عين به عين تهيه شده باشد كفايت نمىكند و بايد دوباره قربانى كند .
س 253 - كسانى كه بايد خمس بدهند و نمىدهند ، وظيفه عيالات آنها - كه نانخور ايشان هستند و اطلاع از وضعشان دارند - چيست ؟ .
ج - اگر بدانند كه عين مال مورد ابتلاء ايشان متعلق خمس است خوردن و تصرف در آن ، قبل از اداء خمس ، جائز نيست و لكن مىتوانند با اذن حاكم شرع خمس آنچه را كه تصرف مىكنند بر ذمه بگيرند و بعد ادا كنند و اگر ندانند خوردن و سائر تصرفات ، براى ايشان جائز است .
س 254 - شخصى خانه‌اى خريده و قيمت آن را از پول غير مخمس داده شخص ثالثى مانند مستأجر مثلا ، نمىداند آيا خريدار ، آن را با عين پول خمس

358