به زكات ، در غير ممتنع ، با اذن خود دهنده و در ممتنع با اذن حاكم شرع ، معامله را امضا و بابت زكات محسوب دارند و در خمس نيز مقدارى از آنچه را كه موجود است وكيل هستند از طرف حقير قبول نموده و صرف مسجد و حمام نمايند و اما از جهت مال ربوى اگر صاحبان آن را مىشناسند استحلال نمايند و اگر نمىشناسند حاكم شرع ، معامله را امضا كند و آن عين را به فقير بدهد و او صرف مسجد نمايد .
س 249 - شخصى مبلغى در حدود بيست و پنج هزار تومان پول نقد با مغازه و سرمايه داشته و خمس آن را نداده و فوت نموده و وارث غير بالغ دارد آيا خمس اموال او را بدهند يا از جهت اين كه وارث صغير دارد ، خمس به مال وى تعلق نمى گيرد ؟ .
ج - در فرض مسأله ، واجب است خمس آن را بپردازند و قبل از اداء خمس ، تصرف در آن ، جائز نيست اگر وصى دارد بر وصى واجب است و اگر وصى ندارد با اذن حاكم شرع بايد بپردازند .
س 250 - بنده داد و ستدى نسبتا گسترده و با افراد زيادى معاشرت دارم و در موضوع كارم ناچارم كه با مردم ، معاشر باشم و يقين دارم كه غذاى ميزبان و طرف معامله‌ام و پولى كه از آنها تحويل مىگيرم غير مخمس و غير مزكى است و اگر ترك معاشرت كنم معامله‌ام تعطيل مىشود و عسر و حرج لازم مىآيد در اين صورت ، تكليفم چيست ؟ .
ج - بعيد نيست كه اين گونه موارد ، جزء شبهه غير محصوره و يا خارج از محل ابتلاء باشد و در چنين صورتى ، احتياط ، لازم نيست . بلى اگر يقين داريد كه مورد ابتلاء شما عينا متعلق خمس است چنانچه مفروض سؤال است تصرف در آن بدون اذن ولى خمس ، جايز نيست .
س 251 - اشخاصى كه اموالى را از طريق كسب مشروع و غير مشروع بدست آورده و حساب سال ندارند و گاهى بدون حساب ، چيزى به فقراء و سادات كمك مىكنند آيا جايز است كه - بعنوان مهمانى و ضيافت - از مال آنها خورد و استفاده كرد يا نه ؟ .

357