آخر سال مبلغ هزار تومان مطالبات داشته باشد آيا آن مبلغ را جزء موجودى خود به حساب آورد يا خير ؟ .
ج - در فرض سؤال اول ، وجه مزبور ، جزء در آمد سال دريافت مىباشد كه اگر صرف در مؤنه سال نشود بايد تخميس شود و در فرض سؤال دوم ، اگر مطالبات ، مدت دار باشد جزء در آمد سال وصول محسوب مىشود ولى چنانچه طورى باشد كه اگر مطالبات كند مىپردازند بايد خمس آن را بدهد .
س 69 - هر گاه حقوقى را كه دولت به كارمندان مىدهد در پرداخت آن تأخير نمايد بطورى كه وقتى پرداخت مىكند سال خمسى كارمند گذشته و حقوق ، مربوط به چند ماه از سال قبل باشد بفرمائيد آيا دريافتى حقوق سال قبل ، از عوائد سال قبل است يا از عوائد سال پرداخت و نيز بفرمائيد چنانچه حقوق در موقع خود ، به حساب كارمند واريز شده لكن كارمند دسترسى به برداشت آن نداشته تا سال خمس رسيده چطور ؟ .
ج - در مورد سئول اول ، بعيد نيست جزء عوائد سال پرداخت باشد و در مورد سؤال دوم ، جزء عوائد سال قبل است و بايد خمس آن را بدهد .
س 70 - شخصى چند سال پيش ، مبلغى را بعنوان وديعه به سازمان آب داده - البته مجبور بوده كه بپردازد - و بعد از مدت چندين سال ، سازمان ، پول او را رد مىكند آيا اين شخص مىتواند اين پول را جزء در آمد امسال حساب كند يا به محض گرفتن ، بايد خمس آن را بدهد ؟ .
ج - در فرض سؤال ، خمس آن را بعد از وصول ، بايد بدهد .
س 71 - صاحب مغازه‌اى در موقع حساب ، داراى مطالباب از مردم و بدهى به آنها و مقدارى نقدينه است آيا نقدينه را از بدهى ، كسر نمايد و مطالبات را داخل در حساب سال آينده قرار دهد يعنى هر موقع ، وصول شد جزء عوائد همان سال حساب كند يا نه ؟ .
ج - در فرض مسأله ، آنچه مغازه ، مقروض است بايد از موجودى ، كسر شود و آنچه طلبكار است اگر مدت دارد و مدت آن ، در سال آينده است از منافع سال آينده محسوب است و آنچه مدت ندارد و فعلا حق مطالبه دارد و براى رفاه حال

308