ج - در فرض مسأله ، كه بعد از ظهر از محل اقامه خود حركت كرده ، روزه او صحيح است و اگر روز بعد ، مفطر به عمل نياورده باشد و قبل از ظهر به وطن خود برسد بايد قصد روزه كند و روزه او صحيح است .
س 68 - شخصى در ماه مبارك رمضان بعد از ظهر ، مسافرت مىكند كه روزه‌اش صحيح باشد در اين صورت مىتواند قبل از ظهر از منزل حركت كند و خروج از حد ترخص ، بعد از ظهر باشد يا اين كه لازم است بعد از ظهر از منزل حركت كند ؟ .
ج - در صورتى كه شروع به مسافرت قبل از ظهر باشد و خروج از حد ترخص بعد از ظهر ، احتياط لازم جمع بين گرفتن روزه و قضاى آن است .
س 69 - آيا مراد از ظهر كه اگر مسافر قبل از ظهر حركت كند روزه‌اش باطل و اگر بعد از ظهر حركت كند روزه‌اش صحيح است ظهر حقيقى است ؟ .
ج - بلى مقصود ظهر حقيقى است يعنى زوال شمس از دائره نصف النهار .
س 70 - اگر روزه‌دار از كشورى به كشور ديگر مسافرت نمايد كه كاملا از نظر افق ، تفاوت دارند مثل اين كه از ايران دو ساعت يا كمتر به افطار مانده حركت كند اما وقتى كه در آمريكا پياده مىشود ده ساعت يا كمتر مثلا به وقت افطار مانده است البته امكان دارد كه در بين راه به جائى برسد كه تساوى افق با ايران يا شهرى كه از آنجا به قصد آمريكا حركت نموده داشته باشد در موقع ورود به آمريكا وظيفه اين مسافر چيست ؟ .
ج - شخص مذكور بايد رعايت محلى را كه وارد آنجا شده ، بنمايد و قبل از مغرب آنجا افطار نكند مگر آن كه در بين راه به جائى برسد كه مغرب شده باشد .
س 71 - در رساله عمليه ، تذكر فرموده‌ايد ( هر گاه مسافر ، قبل از ظهر به وطن خود مراجعت كرد و مفطرى به عمل نياورده بود بايد نيت روزه كند ) حال آيا اين روزه ، مجزى است و يا بايد بعد قضاء آن را هم بگيرد ؟ .
ج - قضا ندارد .
س 72 - افراد ييلاق نشين ، در سابق مسافت بين ده و ييلاق را با اسب و شتر مىآمدند و در بين راه چندين روز بلكه گاهى مىشد كه يك ماه در يك جا

277