س 79 - محلى است در كنار جوى آب كه قبلا راه بعضى از باغها بوده و اكنون معطل و بى مصرف مانده است آيا مىشود در آن محل ، مسجدى احداث كرد يا نه ؟ .
ج - طريق اگر طريق خصوصى است تصرف در آن ، موقوف به رضايت صاحبان آن طريق است و اگر عمومى است در صورتى مىشود در آن تصرف كرد كه مهجور و متروك شود و عابرين ، اعراض كنند و اگر نه تصرف در آن جائز نيست .
س 80 - مسجدى در يكى از محلات مازندران در دامنه كوه و مسير سيل ، بنا شده و سيل ، ديوارهاى آن را خراب نموده و در شرف انهدام است . اكنون از بابت مظالم مىشود مسجد مزبور را تجديد و ساختمان نمود يا نه ؟ .
ج - مصرف مظالم عباد ، فقير است و بايد بعنوان صدقه با اذن حاكم شرع به او رد كنيد و مسجد ، مصرف آن نيست . مسجد را از تبرع و زكات مال و يا مطلق خيرات ، تعمير نمايند اميد است مثاب و مأجور باشند .
س 81 - ساختن مسجد ، در زمين وقف ، چه صورت دارد ؟ .
ج - جائز است زمين موقوفه را به مدت طولانى ، اجاره كنند و مسجد قرار دهند و در اين مدت ، حكم مسجد را دارد .
س 82 - هر گاه قطعه زمين قبرستان متروكه‌اى جنب ديوار شبستان مسجد واقع شود و جنازه مدفونين در آن قبرستان ، از بين نرفته باشد آيا مىتوان آن را جزء مسجد نموده و ساختمان مسجد را توسعه داد يا نه ؟ و تصرف جهت نماز و اداء فرائض ، چه صورت دارد ؟ .
ج - اگر زمين ، وقف براى قبرستان بوده ، تبديل آن به مسجد و ممانعت از دفن مرده در آن ، جائز نيست . و اگر زمين مباحى بوده كه مردم ، اموات خود را در آن دفن كرده‌اند تبديل آن به مسجد و ساختمان كردن آن اگر مستلزم نبش قبر نباشد مانعى ندارد و به هر حال ، نماز در آن صحيح است هر چند در صورت اول ، دفن اموات ، در آن جائز و منع از دفن ، جائز نيست .
س 83 - به هم زدن محراب مسجدى كه قبلا واقف ، بنا نموده و بدون اجازه واقف ، تجديد بنا نمودن ، چه صورت دارد ؟ .

148