( كه پشت سر هم نباشند ) خواند يا نه وافضل ، كدام است ؟
ج - جائز است نماز ظهر و عصر و همچنين مغرب و عشا را پشت سر هم بجا آورد و تفريق افضل است .
س 5 - در سوره نسا آيه 103 مىفرمايد : ( إن الصلاة كانت على المؤمنين كتابا موقوتا ) و هم چنين نامه 52 نهج البلاغه دستورات حضرت أمير المؤمنين على عليه السلام به فرمانداران خودش براى برگزارى نماز ، در اوقات معينه چنين است :
( أما بعد فصلوا بالناس الظهر حين تفيء الشمس من مربض العنز وصلوا بهم العصر والشمس بيضاء حية في عضو من النهار حين يسار فيها فرسخان وصلوا بهم المغرب حين يفطر الصائم ويدفع الحاج إلى منى وصلوا بهم العشاء حين يتوارى الشفق إلى ثلث الليل وصلوا بهم الغداة والرجل يعرف وجه صاحبه وصلوا بهم صلاة أضعفهم ولا تكونوا فتانين ) ، پس بنابر اين چرا ما ( شيعيان ) نماز مغرب و عشاء و ظهر و عصر را با هم برگزار مىكنيم و مفاد آيه شريفه و دستور نهج البلاغه را رعايت نمىنمائيم .
خواهشمندم اين موضوع را مشروحا مرقوم فرمائيد كه استفاده نمائيم .
ج - اما آيه كريمه ( إن الصلاة كانت على المؤمنين كتابا موقوتا ) ، دلالتى بر جواز و عدم جواز جمع يا تفريق ندارد و قول به جواز جمع ، مثل قول به وجوب تفريق ، با توقيت صلوة ، منافات ندارد علاوه بر آن كه در احاديث ( موقوتا ) به ( مفروضا وثابتا ) تفسير شده . اوامر صادره از مقام مقدس حضرت امير المؤمنين عليه السلام كه در نهج البلاغه نقل شده مشعر به جواز تفريق مىباشد و به عنوان حكم و فرمان و ترتيب و تنظيم جماعات است و آن ، مطلب ديگر است . و اگر هم براى بيان وظايف و تكليف ، باشد بيشتر از اين كه اداء نماز جماعت ، در اين اوقات ، افضل است دلالت ندارد و متضمن حكم نماز فرادى ، و جمع بين صلوتين منفردا نمىباشد و اصل مسألة جواز جمع بين صلوتين ، از ظهرين وعشائين ، خواه بنحو تقديم باشد يا تأخير مورد اتفاق اماميه و موافق با اطلاقات آيات كريمه قرآن مجيد در مورد اوقات صلوات است و مطابق با سهولت ويسر شريعت سهله سمحه اسلاميه است و علاوه ، بر حسب اخبار معتبره صحيحه ، نيز ثابت است و از طرق اهل سنت و در كتب صحاح آنها نيز روايت شده كه حضرت رسول اكرم صلى الله عليه وآله و سلم بدون عذر ، جمع

124