مسائل روزه رؤيت هلال و موارد ثبوت اول ماه س 1 - اگر در يك جا از پاكستان هلال شوال ديده شود و به طريق شرعى ، ثابت گردد آيا لازم است كه همه مردم پاكستان ، آن روز را عيد ، قرار دهند يعنى در رؤيت هلال و ثابت شدن اول ماه ، اتحاد افق لازم است يا نه ؟ .
ج - رؤيت هلال شوال در قسمت مشرق زمين براى مغرب زمين حجت است و در مغرب زمين اگر رؤيت شود براى مشرق زمين ، حجت نيست مگر آن كه قريب الافق باشند .
س 2 - اگر رؤيت هلال در شهرى ثابت شود ، آيا براى شهرهاى ديگر هر كجا كه باشد - با آن كه بين امصار و ممالك از 1 ساعت و گاهى تا 12 ساعت اختلاف است - كفايت مىكند يا نه و خلاصه آيا توافق افق لازم است يا نه ؟ .
ج - اگر متوافق در افق باشند - بطورى كه اگر در شهرى ديده شود در شهر ديگر نيز قابل رؤيت باشد - بى اشكال كافى است و اما كفايت رؤيت در يك مكان براى تمامى اماكن ، معناى صحيح آن اين است كه رؤيت هلال در يك مكان ، براى اماكنى كه بعد از آن ، روز مىشود چه در افق موافق باشند چه مختلف ، كافى است و در شهرهائى كه حين رؤيت هلال ، در اماكن ديگر ، روز باشد رؤيت هلال ، براى آنجاها كه در آن حين روز بوده كافى نيست بلكه روز بعد در آن گونه جاها روز اول ماه است و اين معنى را حقير هم قبلا بعيد ندانسته‌ام ، مع ذلك احتياط بايد رعايت شود مگر در بلادى كه بعد از رؤيت

261