فوت شده يقينى را واجب است قضا نمايد و ممكن است اين دستورى براى قبول شدن توبه او باشد به ملاحظه معصيت ترك صلاة در وقت ، و تدارك مصالحى كه فوت شده و علم به فوت آنها ندارد .
س 14 - شخصى در بيمارستانى كه تا محل خودش ، ده فرسخ متجاوز فاصله دارد يك ماه بسترى است و نمازهاى يوميه خود را ، نخوانده اكنون آن نمازها را قصر قضا كند يا تمام ؟ .
ج - اگر مردد بوده و نمىدانسته چند روز در بيمارستان مىماند ، تا يك ماه نمازهاى خود را ، قصرا قضا كند ولى اگر قصد اقامه ده روز را داشته بايد ، تماما قضا نمايد .
س 15 - اگر انسان كلمه‌اى را صحيح بداند و بعد معلوم شود غلط بوده ، مثلا تشديد ( اهدنا الصراط المستقيم ) را نمىگفته يا كلمه ديگرى را غلط مىگفته حال كه مىخواهد قضا كند شك دارد آيا از اول بلوغ دچار اين خطا بوده يا بعدا عارض گرديده چه مقدار قضا كند ؟ .
ج - در فرض مسأله كه غلط مىخوانده اقوى اعاده نماز است به مقدارى كه يقين دارد غلط مىخوانده .
نماز و روزه قضا پدر و مادر س 16 - پدرم قطعا نماز قضا به ذمه داشت و اگر وصى او هم نيابتا جهت او انجام داده باشد چيزى در دست نيست ، بنده در نظر دارم با استيجار ، جبران فوائت او را بنمايم و لكن مقدار فرائض فائته او را نمىدانم و نيز نوع فوائت را از حيث صبح و ظهر و غيرهما و از حيث حضر و سفر و هم از حيث ترتيب نمىدانم .
نظر مبارك را مرقوم فرمائيد .
ج - در تعداد قضا ، پسر بزرگتر براى انجام وظيفه خود مىتواند به قدر متيقن اكتفا كند ولى اگر بخواهند ذمه ميت را واقعا برىء نمايند ، بايد به اندازه‌اى بخوانند كه يقين كنند بيشتر از آن بر ذمه ميت نبوده و در نوع فوائت ، احتياط ، لازم است .
س 17 - اگر پدر و مادر ، نمازخوان بوده‌اند ولى غلط مىخوانده‌اند آيا قضاء نماز آنان بر پسر بزرگ واجب است يا نه ؟ .

225