( مسأله 1656 ) : اگر به سيد فقيرى خمسى داده شود و آن شخص بدون وعده و با رضا و رغبت مقدارى از آن را ببخشد اشكالى ندارد [1] .
( مسأله 1658 ) : شخصى كه براى خمس خود سالى معين نكرده است و مدتى از آن زمان بگذرد بايد خمس آنچه را كه زايد است و در اين چند سال جمع شده ، بدهد و همچنين بايد خمس آنچه كه قبلا زايد بوده و اكنون تمام شده را نيز بدهد [2] .
( مسأله 1659 ) : درآمدهايى كه در مقابل آن قرضهايى وجود داشته باشد خمس ندارد هر چند به مدت چند سال ادامه داشته باشد .
( مسأله 1660 ) : رختخواب و ظروف و فرشهايى كه از سود كسب تهيه شده و براى ميهمانى و امثال آن ضرورى مى باشد خمس ندارند [3] اگر چه در ضرورى بودن آنها ظن داشته باشد ، اما اگر براى زينت باشد به هر يك از آنها خمس تعلق مى گيرد .
( مسأله 1661 ) : شخصى كه خمس و زكات مالش را نمى دهد اگر چيزى را به كسى بدهد و يا به او بخوراند و گيرنده و يا خورنده يقين كند كه از

[1] محمد باقر شيرازى : اگر حسن شرعى داشته باشد و حقوق سادات ديگر ضايع نشود .
[2] محمد باقر شيرازى : اگر در سالهاى گذشته به مقدار متوسط و متعارف مصرف نموده و زياده روى نكرده باشد دادن خمس مازاد كنونى كافى است اگر چه حكمى كه در متن گفته شده مطابق احتياط مى باشد .
[3] محمد باقر شيرازى : ميزان مقدار متعارف است در جائى كه مرسوم بوده و شرط كمال نباشد .

534