آنها واجب نيست و قول به وجوب زكات در غلات اربع و گاو و گوسفند و شتر از ناحيه طفل و مجنون و بلكه در مال التجاره طفل هرگاه ولى براى او تجارت كند ضعيف است [1] ، ليكن در مال التجاره ، دادن زكات مستحب است چنانچه در غلات متعلق به طفل نيز دادن زكات مستحب مى باشد .
( مسأله 1527 ) : دادن زكات بر بنده و عبد هر چند قائل به مالك شدن او شويم واجب نيست مطلقا و هر گاه جزئى از او آزاد شد زكات به مقدارى كه در آن سهم خود را تحصيل كرده و آزاد مى باشد واجب است .
( مسأله 1528 ) : زكات بر آنچه كه مالك متمكن از تصرف نمودن در آن نباشد خواه از اموالى باشد كه گذشت سال در آن معتبر مى باشد و خواه از اموالى باشد كه گذشت سال در آن معتبر نيست تعلق نمى گيرد و همچنين هرگاه ظهور صلاح در مثل غلات كه شرط وجوب آنها است حاصل شود در حالى كه در دست غاصب باشد نيز دادن زكات آن بر شخص واجب نيست و ليكن احوط [2] عدم ترك آن است هرگاه شخص متمكن از تصرف در آن شود .
( مسأله 1529 ) : در شرط تمكن از تصرف كه با وجود آن دادن زكات بر شخص واجب مى شد و با عدم وجود آن دادن زكات از شخص ساقط مى گرديد ، سقوط زكات در اين حالت در صورتى است كه شخص نتواند به سهولت در اموال خود تصرف كند هر چند مستلزم صرف بعضى از مال باشد والا اگر پس از صرف بعضى از مال و امكان تصرف نمودن به سهولت در ما بقى ، آنچه كه باقى مى ماند به حد نصاب باشد دادن زكات آن مقدار از مال بر شخص بنابر احتياط

[1] محمد باقر شيرازى : ليكن احوط است .
[2] محمد باقر شيرازى : اين احتياط ترك نشود .

484