( مسأله 1392 ) : مكيدن انگشتر به جهت رفع تشنگى و غير آن و جويدن غذا در ميان دهان براى كودك و دانه و نان از دهان خود در حلق مرغ و كبوتر و مانند آنها نمودن و نيز چشيدن [1] طعم غذا و امثال آن هنگاميكه عملا چيزى فرو نبرد اشكالى ندارد و احوط و اولى در صورت عدم ضرورت و حاجت ترك اين اعمال است ، و اگر بدون اختيار در حين انجام اين اعمال چيزى در حلق او فرو رفت روزه‌اش باطل نمى شود هر چند به دليل قصد و غرض صحيحى نبوده باشد [2] و ليكن احوط ترك اين مورد آخر است .
( مسأله 1393 ) : مضمضه كردن روزه دار هر چند براى غير وضو و بلكه براى خنك شدن باشد جايز است و ليكن افضل ترك مضمضه كردن در غير وضو است و نيز تكرار كردن و زياده روى در آن مكروه است .
( مسأله 1394 ) : مستحب است كه بعد از مضمضه نمودن سه مرتبه [3] آب دهان را بياندازند .
( مسأله 1395 ) : هرگاه شخصى مضمضه كند و آب به حلق او برسد ، اگر عمدا فرو ببرد روزه او باطل است و موجب كفار و قضا مىشود ولى اگر عمدا نباشد و نيز براى وضوى نماز واجب و يا براى مداوا و يا ازاله نجاست

[1] محمد باقر شيرازى : چشيدن شيرينى كه در اول زبان و شورى و ترشى كه در كناره‌هاى زبان است اشكالى ندارد اما در مثل تلخى كه آخر زبان مى باشد اولى ترك است مگر با تحفظ بيشتر كه به حلق نرسد .
[2] محمد باقر شيرازى : صحت روزه در صورت صحيح نبودن غرض ، محل تأمل است .
[3] محمد باقر شيرازى : و اما يك مرتبه و گاهى دو مرتبه براى بر طرف شدن بقيه آبى كه از خارج شده ظاهرا لازم است .

443