اگر ممكن نباشد [1] بايد از روى قرآن بخواند البته اگر قادر بر انجام آن باشد ، و اگر قادر بر آن نباشد بايد از سوره حمد آنچه را كه مىتواند اگر چه به مقدار يك آيه يا بيشتر ، تكرار نمايد به مقدارى كه به مقدار سوره حمد باشد ، و اگر نمازگزار متعذر از خواندن چيزى از سوره حمد باشد بايد آنچه را كه از قرآن مىتواند از غير حمد بخواند و اگر از آن نيز متعذر باشد احوط آن است كه تهليل و تكبير و تسبيح بگويد و در اين صورت واجب است آنچه را كه از تكبير و تهليل و تسبيح مىداند به مقدار سوره حمد تكرار كند و مدار در دو مقام مراعات حروف ملفوظ است و نه حروف مكتوب .
( مسأله 767 ) : اگر نمازگزار لال باشد بايد آنچه را كه براى او ممكن است بجا آورد و نماز جماعت بر او واجب نيست .
( مسأله 768 ) : آمين گفتن بعد از سوره حمد حرام است بلكه حرمت آن مطلقا [2] ظاهر و احوط است .
( مسأله 769 ) : در دو ركعت آخر از نماز چهار ركعتى و ركعت آخر از نماز سه ركعتى نمازگزار مخير است ميان خواندن حمد و تسبيحات اربعه - كه به اين صورت است : " سبحان الله والحمد لله ولا إله إلا الله والله أكبر " - يك مرتبه در هر ركعت ليكن احوط [3] خواندن سه مرتبه است و همچنين

[1] محمد باقر شيرازى : جواز خواندن از روى قرآن بنابر اظهر متوقف بر عدم تمكن از قرائت از حفظ نيست .
[2] محمد كاظم طباطبائى : حرمت مطلق آن معلوم نيست و احتياط هم واجب نيست .
[3] شيخ انصارى : اين احتياط ( * 1 ) را ترك نكند . ( * 1 ) محقق خراسانى : ترك اين احتياط اشكالى ندارد .

249