( مسأله 567 ) : وقت اول نماز ظهر [1] هنگام زوال آفتاب [2] از نصف النهار و از بالاى سر انسان است تا اينكه سايه مثل شاخص شود ( به اندازه شاخص گردد ) و وقت دوم آن بعد از گذشت وقت اول آن است تا اينكه به مغرب [3] به مقدار اداء نمودن نماز عصر باقى باشد ، و وقت اول نماز عصر بعد از گذشتن مقدار لازم و واجب جهت اداى نماز ظهر است تا اينكه سايه به دو مثل شاخص برسد ، و وقت دوم نماز عصر بعد از وقت اول تا مغرب [4] مى باشد .
( مسأله 568 ) : وقت اول نماز مغرب از غروب [5] حقيقى آفتاب است تا بر طرف شدن شفق مغرب كه آن سرخى است كه بعد از غروب آفتاب حاصل

[1] محقق خراسانى : اينكه زوال وقت فضيلت تا آخر وقت باشد نه نسبت به رسيدن ظل به مقدار دو قدم بنابر احتياط است و همچنين است در وقت اول نماز عصر . محمد باقر شيرازى : و منافاتى با استحباب نوافل ندارد از باب تعدد مطلوب و مانند آن .
[2] محمد باقر شيرازى : و آيا زوال تمام قرص ميزان در تحقق زوال است يا نصف قرص و آيا علامت منحصر است در اصل زوال و در مثل و مثلين و امثال آن به سايه يا از شاخص نورى و اشعه منعكس از خورشيد در آئينه و امثال آن مى توان عمل واستفاده نمود و آيا دايره هنديه با زيادى سايه مساوى و يكسان است يا مختلف ، و تحقيق آن و بيانات محققين و آنچه به نظر رسيده است در مقدمه آثار تازه پديد آمده است .
[3] محمد كاظم طباطبائى : بلكه تا مغرب در بعضى از صور و آن در جايى است كه نماز عصر را نسيانا بر نماز ظهر مقدم داشته باشد و همچنين است نسبت به آخر وقت دوم نماز مغرب . محمد باقر شيرازى : احوط تا غروب است .
[4] محمد باقر شيرازى : احوط تا غروب است همانطور كه بيان شد .
[5] محمد باقر شيرازى : از غروب تا ذهاب حمره از سمت بالاى سر ، مى باشد .

181