( مسأله 462 ) : هرگاه شخص به وجود حايلى در اعضاى خود پيش از وضو يا غسل و يا تيمم علم نداشت احتياجى به تجسس نيست ، و اما اگر شك در حايل بودن دارد بايد تجسس كند تا مظنه به عدم وجود مانع براى او حاصل شود [1] .
( مسأله 463 ) : هرگاه خاكى رطوبت داشته باشد و ريگ و زمين خشك وجود داشته باشد ، زمين براى تيمم كردن مقدم است [2] .
( مسأله 464 ) : اگر شخصى تيمم بدل از غسل جنابت كرد و بعد آن را باطل نمود بايد تا عذرش بر طرف نشده تيمم بدل از غسل كند [3] و اولى [4] بعد از آن تيمم وضو گرفتن است .
( مسأله 465 ) : تيمم نمودن بر ديوار گلى در حكم تيمم بر زمين است و اشكالى ندارد .
( مسأله 466 ) : گل سر شوى را اگر بكوبند تا خاك شود و يا به همان حالت اوليه ، اگر تكليفشان تيمم نمودن بر زمين باشد ، تيمم نمودن بر آن جايز

[1] محمد باقر شيرازى : اگر استعمال چيزى يا سببى پيش آمده كه به حسب معمول و سيره عقلا ، مانعى حاصل شود ، تفحص و تجسس به مقدار متعارف لازم است والا لازم نيست و اگر شك در حايل بودن موجود باشد مثلا نمى داند كه يقين يا اطمينان به حسب متعارف به رسيدن به آب بنمايد ، حكم نيز چنين است .
[2] ميرزاى شيرازى - محمد كاظم طباطبائى - محمد باقر شيرازى : رطوبت كم اشكالى ندارد .
[3] محمد باقر شيرازى : و بلكه وضو بگيرد يا تيمم بدل از آن نمايد .
[4] محمد باقر شيرازى : بلكه احتياط لازم است .

152