( مسأله 360 ) : غسل به دو صورت انجام مى گيرد ارتماسى و ترتيبى كه به صورت زير تعريف مى شوند :
1 - غسل ارتماسى : عبارت از فرو رفتن دفعى در آب با تمام بدن به حسب عرف مى باشد ، يعنى در عرف بگويند كه يك دفعه داخل در آب شد ، و در اين صورت از غسل ، لازم نيست كه شخص تمام بدن خود را پس از فرو رفتن در آب ، بيرون آورد و بلكه اگر تا ساق پا يا زانو بلكه تا كمر و سينه او در آب باشد اشكالى ندارد [1] و ليكن احوط بيرون آوردن تمام بدن از آب است .
2 - غسل ترتيبى : عبارت از شستن تمام بدن است به تدريج و نه دفعتا و شكل آن اين گونه است كه ابتدا بايد سر و گردن را شست و بعد طرف راست [2] و بعد طرف چپ را و اين ترتيب بايد در نحوه شستن موجود باشد و احوط شستن طرف راست گردن است همراه با طرف راست بدن و همچنين شستن طرف چپ گردن است با طرف چپ بدن ، كه در نهايت با طرف چپ بدن غسل را خاتمه داد .
( مسأله 361 ) : در غسل ارتماسى اگر مقدارى از بدن باقى بماند و در آب فرو نرود هر چند آن مقدار بسيار كم باشد ، و بعد از بيرون آمدن از آب متوجه آن شود بايد غسل را اعاده كند .
( مسأله 362 ) : در معنى ارتماسى بودن غسل ارتماسى بين تدريجى

[1] محمد كاظم طباطبائى : بلكه اگر در زير آب باشد و بدن را به قصد غسل حركت بدهد ، صحيح است و احوط اختصار بر آنچه كه در متن است مى باشد .
[2] محمد باقر شيرازى : ليكن لزوم تقديم راست بر چپ بنابر احتياط است .

126