و يا متبرعه فرقى نيست ، و همچنين بين آنكه طفل حلال زاده باشد و يا حلال زاده نباشد نيز فرقى در حكم مسأله نمى باشد و در صورتى كه كه ممكن باشد كه زن مرضعه بدلى را براى خود بگيرد و يا دفع ضرر از طفل نمايد نمى تواند روزه خود را افطار كند و افرادى كه بايد روزه خود را افطار كنند در صورتى كه افطار نكنند روزه آنها باطل بوده [1] و در جائى كه نياز به قضا داشته باشد مسقط قضا نيست .
( مسأله 1371 ) : در فرض مذكور در مسأله قبل در مورد صدقه دادن ، صدقه بايد از مال مرضعه باشد .
زمان روزه ابتداء زمان روزه طلوع فجر دوم و فجر صادق است و آخر وقت آن بنا بر اقوى و احوط زمان بر طرف شدن حمره مشرقيه از بالاى سر انسان است و شخص بايد از ابتداء طلوع فجر از امورى كه خواهد آمد اجتناب نمايد مگر در مورد جماع ، كه در صورتى كه فرصت كافى براى انجام غسل بعد از آن را نداشته باشد بايد آن را پيش از صبح ترك كند [2] .

[1] محمد باقر شيرازى : در مورد افطارى كه موجب ضرر است حكم صحيح است و اما در موارد مشقت و عسر و حرج تنها ، احتمال صحت روزه وجود دارد خصوصا اگر شديد نباشد .
[2] محقق خراسانى : اگر چه بنابر احتياط جواز آن در صورتى كه وقت و وسعت كافى براى انجام آن و تيمم بعد از آن را داشته باشد مى باشد و ليكن احوط بر فرض جماع در اين صورت ، تيمم و قصد روزه و قضاى آن است .

436