به وطن بازگشت و پس از دو سال اقامت در وطن بار ديگر به نجف باز گشت . توقف دوبارهء او در آنجا بيش از دو سال طول نكشيد و تصميم گرفت به ايران برگردد و در اينجا ادامهء تحصيل دهد ، در اين مدت به شهرهاى مختلف مسافرت كرد و از محضر دانشمندان متعددى بهره گرفت ، سپس در سال 1252 يا 1253 ه . ق . به نجف باز گشت و به كار تدريس پرداخت .
در مدت تدريس ، شاگردان زيادى پرورش داد ، كه بسيارى از آنان از شخصيتهاى برجستهء علمى بوده‌اند . از ميان آنان مىتوان ميرزا محمد حسن شيرازى ، آخوند ملا محمد كاظم خراسانى ، سيد جمال الدين اسدآبادى ، ميرزا حبيب الله رشتى و ملا حسينقلى همدانى را نام برد .
او از كسانى است كه در دقت نظر در رشتهء علمى خود كم نظير است . تحول نوينى در علم اصول و فقه ايجاد كرد و تأليفات بسيارى از خود به يادگار گذاشت كه سر آمد آنها دو كتاب معروف « رسائل » و « مكاسب » سالهاست از متون درسى حوزه هاى علميه مىباشد .
پس از شيخ محمد حسن نجفى ( صاحب جواهر ) مرجعيت عامه يافت .
سرانجام اين استوانهء فضيلت و تقوا در سن 67 سالگى به سال 1281 ه . ق . در نجف اشرف وفات كرد ، و در جوار مولاى خويش على بن ابى طالب عليه السّلام به خاك سپرده شد .
آية الله ميرزا محمد حسن شيرازى ( ره ) ميرزا سيد محمد حسن شيرازى فرزند ميرزا سيد محمود در سال 1230 ه . ق . در شيراز متولد شد ، از اوان كودكى تحت تربيت ويژهء دايى خود سيد ميرزا حسين موسوى ، قرار گرفت .
پس از گذراندن سطوح مقدماتى روانهء حوزهء علميه اصفهان شد و از محضر بزرگانى هم چون آية الله شيخ محمد تقى اصفهانى صاحب كتاب هداية المسترشدين و آية الله سيد حسن بيدآبادى معروف به « مدرس » و آية . . حاج محمد ابراهيم كلباسى بهره برد .

18