< فهرس الموضوعات > 438 . لزوم ضرار از پرداخت فورى بدهى < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > 439 . سه سؤال تر بارهء خمس < / فهرس الموضوعات > < / السؤال = 7700 > < / السؤال = 7686 > < السؤال = 5240 > < السؤال = 10541 > < السؤال = 10542 > سؤال 438 : زيدى ، دو سه هزار تومان قرض داشته و يك هزار تومان مطالبات خود را [ با ديان ] مصالحه و صيغه جارى نكرده كه عمل را ختم نموده و خود را برىء الذمه نمايد .
حال دو هزار تومان بهم رسانيده مىخواهد قرض او ادا شود . و در ضمن هم كسب و تجارتى بكند كه امورش بگذرد . هر گاه برود طلبكار خود را پيدا كند و قرض خود را ادا كند ، اقلا نصف اين بواسطه خرج مسافرت ، خرج مىشود . پس از آن كه خود را به ممالك خود بعيده هم مىرساند ، قادر بر اداى تمام قروض خود نمىباشد و خودش نيز پريشان خواهد شد . آيا با اين اوصاف ، تكليف زيد مقروض [ چيست ] ؟ آيا زيد مقروض مىتواند سفر بيت الله و زيارت مشرف شود ؟ آيا اين وجهى كه امروز بهم رسانيده خمس به او تعلق مىگيرد يا خير ؟
جواب : گذشت كه اداء دين يا تمكن و عدم ضرر ، واجب فورى است هر چند به دادن تمام ما يملك باشد . بلى ، خانه و ضروريات خانه و قوت يك شبانه روز ، مستثنى است . پس جايز نيست كه با عدم علم به رضاى طلبكار ، مشغول كسب و تجارت شود .
لكن در فرض سؤال چون مستلزم ضرر است ، مبادرت لازم نيست اگر به مكاتبه و مراسله هم ممكن نباشد استرضاء يا اداء . و هر گاه مستطيع باشد و حج بر او واجب باشد ، مىتواند در اثناء راه به حج مشرف شود . و اما حج مستحبى و زيارات مستحبه ، پس جواز آن در صورتى است كه مستلزم تفويت ادا يا تأخير آن نشود . و الا با عدم رضاى طلبكار مشكل است .
و اما خمس ، پس هر گاه سر سال شده است و آن وجه موجود است ، بايد بدهد اگر چه حج يا قرض بر ذمه او باشد . بلى ، اگر در اثناء سال آن را صرف در دين يا حج كند و چيزى زايد نماند ، خمس ندارد .
< / السؤال = 10542 > < / السؤال = 10541 > < / السؤال = 5240 > < السؤال = 5252 > < السؤال = 5278 > < السؤال = 5340 > سؤال 439 : خمس بر چه شخصى واجب مىشود ؟ زيدى با يكى شريك است . حساب مىكند كه فلان مبلغ دارد لكن اصل پول در ميان نيست ، مطالبات است . آيا همين كه پول به دست او آمد خمس بر او تعلق مىگيرد ، يا اين كه همان حساب و مطالبات كه دارد كفايت است ؟
وجهى را كه در عرض سال به سادات مىدهد مىتواند در سر سال پاى خمس حساب كند ؟

276