همان تسبيحات كفايت از ذكر ركوع وسجود مىكند وگفتن ذكر بدعت است ومصلى در همين نماز بعد از آن كه سر از ركوع برداشت مىگويد سمع الله لمن حمده بعد از آن ده مرتبه تسبيحات مزبوره را مىگويد وبعد تكبير گفته به سجود مىرود آيا اين طور درست است يا خير وهكذا بعد از رفع رأس از سجده اولى اول ده مرتبه تسبيحات را مىگويد وبعد مىگويد استغفر الله ربي واتوب اليه الله اكبر وبعد مىرود به سجده ثانيه آيا صحيح است يا نه ؟ غرض از تطويل كلام ومصدع اوقات شريفه بودن اين است كه انسان عملى كه مىكند اجتهاداً يا تقليداً بفهمد كه مطلوب شارع است وشخصى دو ركعت اين نماز را بالمثل صبح مىگذارد وآن دو ركعت ديگر را يا با شغل يا بدون شغل وضرورت وقت ظهر يا حوالى غروب يا فرداى آن روز مىكند وآيا اين فصل جايز است يا خير وفاضل مجلسى رحمه الله در اواخر عين الحياة مىفرمايند كه بعد از نماز جعفر طيار عليه الرحمه تسبيح فاطمه زهرا صلوات الله عليها مستحب است در اين باب چه مىفرماييد ؟
ج : جايز است بلكه مستحب است گفتن ذكر ركوع وسجود در نماز جعفر پس تسبيحات اربع را گفتن وهمچنين مستحبات سمع الله لمن حمده در آن بعد از سر برداشتن از ركوع واستغفار بين السجدتين . وچون حقير مطلق ذكر را در ركوع وسجود كافى مىدانم مىتواند بعوض ذكر ركوع وسجود هم به همان تسبيحات اربع هم اكتفا نمايد وچون سمع الله لمن حمده واستغفار وتكبيرات هم واجب نيستند بلكه مستحب هستند هر گاه آنها را هم نگويد نماز او درست است . ومىتواند فصل ميان دو ركعت اول ودو ركعت آخر كند خواه با ضرورت چنانكه در حديث على بن زياده [1] به آن تصريح شده وخواه بدون ضرورت ، وبهتر آن است كه به روز ديگر نيندازد بلكه دو ركعت را اگر در روز كرد تا شب تأخير نكند واگر در شب كرد تا روز تأخير نيندازد وچون تسامح در ادلَّه سنن

[1] تلخيص وسائل الشيعة ، تأليف مرحوم صادقى 4 / 834 . فيه علي بن الريّان وهو الصحيح .

63