( 276 ) س 13 : هر گاه كسى زكات مال خود را جدا كند اما به مرور به فقرا بدهد ومدتى نگاه دارد وندهد ، وبخواهد دو ماه بعد به فقير بدهد وبعد از دو ماه قيمت غله كمتر بشود ، آيا صاحب مال مشغول ذمّه ء كسر قيمت هست يا نه ؟ وبعد از دو ماه يا سه ماه قيمت آن غله زيادتر شود ، آيا صاحب مال مىتواند آن غله را به جهت خود نگاه بدارد وقيمت غله را به فقير بدهد يا نه ؟ غرض اين است كه بعد از جدا كردن زكات در همان وقت ندهد ومدتى نگاه بدارد وبعد بدهد با وجود بودن فقير چه صورت دارد ، چه قيمت كمتر شود وچه زيادتر ؟
ج : اين مسأله را در مسأله دوم از فصل دوم از مقصد دوم از كتاب تذكرة الأحباب ( 1 ) بيان نموده ام كه فصل وقت اخراج زكات باشد ، وجواب آن است كه بعد از تمكين صاحب مال از جدا كردن زكات از مال خود فوراً بايد جدا كند ، اما در رسانيدن به مستحق مىتواند تأخير اندازد وبر او گناهى نيست ، خصوصاً هر گاه انتظار امر راجحى را بكشد ، مثل شخص فقيرترى ، يا صله ء رحمى ، يا اهل علم وورعى ، يا كسى كه وعده به آن كرده ونحو اينها ، وهر گاه تأخير انداخت وقيمت مختلف شد همان عين را مىتواند داد ، خواه قيمت زياد شده باشد يا كم ، ودر كمى قيمت بر صاحب مال ضررى نيست ، ودر صورت زيادتى قيمت هم مىتواند خود عين را بردارد وقيمت را بدهد ، به شرطى كه قيمت همان وقت را كه قبول مىكند بدهد نه قيمت ناقص روز اول را .
اما هر گاه عين مال تلف شود در بسيارى از صور بايد از عهده برآيد ، به تفصيلى كه در كتاب تذكرة [ الاحباب ] مذكور است .
( 277 ) س 14 : شخصى است مديون كه مىتوان زكات به او داد ، وزراعتى دارد كه غلات آن به زكات مىرسد ، به عالمى مىگويد : من فلان قدر زكات بايد بدهم ،

( 1 ) چاپ نشده .

187