حق ندارد در مال مردم تصرف كند و از اينجا معلوم شد كه اين گونه كه امروزها متداول است ، سبب پيدايش حق نيست .
مسأله 18 - بنا بر آن كه حق پيدا كند ، در صورتى حق پيدا مىكند نسبت به آن مكانى كه رحل گذاشته و سجاده گسترده كه فاصله زياد نشود بين وقتى كه سجاده را گسترده و بين وقتى كه مىآيد براى خواندن نماز و عبادت ، پس چنانچه فاصله زياد شد ديگرى مىتواند سجاده را برداشته و در آنجا نماز كند ، بلى واجب است كه سجاده را به دست صاحبش برساند و ضامن تلف آن نيز هست ، از اينجا معلوم گشت كه اين گونه كه معمول است در اين روزها كه از نماز صبح رحل مىگذارند براى نماز ظهر سبب نمىشود براى پيدايش حق .
مسأله 19 - در مسألهء سابقه اگر چنانچه از وقت گذاردن رحل تا وقت آمدن براى نماز طول كشيد ولى مسجد نمازگزار ندارد به آن طور كه اين سبب معطل شدن مسجد باشد ، پس در اين صورت كسى نمىتواند رحل او را بردارد .
مسأله 20 - مشاهد مشرفه مثل مساجد است در آن چه گذشت .
مسأله 21 - از چيزهايى كه همهء مردم در آن شريك هستند ؛ يعنى همه مىتوانند از آنها استفاده كنند رود خانه و نهرهاى بزرگ است ، مثل رود كارون و دجله و فرات و همچنين چشمه سارها و آبهايى كه از باران و برف جارى مىشود و كسى آنها را احداث نكرده ، در اين قسم آبها همهء مردم يكسان هستند و هر كس از آنها حيازت كرد مالك مىشود به هر نحو كه حيازت كنند ؛ چه مسلم باشد چه كافر .
مسأله 22 - نهرها يا چشمه ها يا قناتهايى كه اشخاص احداث مىكنند مال خود آنها است و كسى حق حيازت از آنها را ندارد و حق تصرف هم ندارد ، مگر تصرفات متعارفهء جزئيه كه در كتاب طهارت گفته شده .
مسأله 23 - اگر از نهرهايى كه در مسألهء « 21 » گفته شد كسى به واسطهء احداث نهر كوچك آب ببرد آن آبى كه در نهر كوچك افتاد و صاحب نهر حيازت

353