ميزان ، اشخاص متعارف متوسط است ، و اگر آن چاه براى زراعت باشد حريمش شصت ذراع است .
مسأله 9 - اگر كسى چشمه يا قناتى در زمين موات احداث كند ، حريم آن در زمينهايى سخت پانصد ذراع است و در زمينهاى سست هزار ذراع است كه كسى بىاذن مالك آن چشمه و قنات ، حق ندارد چشمه يا قناتى احداث كند .
مسأله 10 - در هر يك از آن چه ذكر شد اگر آن چه احداث مىشود ضرر مىزند به سابقى ؛ گر چه بعد از حريم احداث شود ، احتياط واجب آن است كه بدون اذن صاحب آنها احداث نكند يا به اندازه اى فاصله بگيرد كه ضرر نرساند .
مسأله 11 - گر چه در حريم مذكور ، چاه يا مثل آن نمىتواند احداث كند ، لكن مىتواند آن زمين را كه موات است آباد كند براى زراعت و غير آن ، در صورتى كه ضرر به چاه و مثل آن وارد نشود ، بلكه در صورت ضرر نرساندن در فاصلهء چاههاى قنات هم مىتواند آباد كند ، لكن در هر صورت حريم به معنى اول ، يعنى آن چه را كه چاه در بيرون ريختن گل آن و ساير لوازم به آن احتياج دارد ، ملاحظه شود .
مسأله 12 - اگر كسى در زمينهاى موات سنگ چينى يا سيم كشى كرده يا خاكريزى نموده يا چيزهاى ديگرى احداث كرده كه دلالت مىكند بر اين كه مىخواهد آن زمين را آباد كند ، حق آباد كردن به آن زمين پيدا مىكند و ديگرى نمىتواند آن زمين را آباد كند و اگر به زور آباد كند مالك نمىشود . و كسى كه سنگ چينى مىكند يا علامت ديگر مىگذارد بايد در اطراف زمين بگذارد ، به طورى كه مقدار زمينى را كه قصد دارد آباد كند معلوم باشد .
مسأله 13 - در زمين موات بدون آن چه ذكر شد از علامتگذارى ، مثل سنگ چينى و غير آن ، كسى حق به آن ندارد و با سنگ چينى نيز مالك نمىشود ، بلكه حق آباد كردن و مالك شدن پيدا مىكند ، بنا بر اين زمينهايى كه بدون آباد كردن ثبت مالكى مىدهند به مجرد ثبت دادن مالك نمىشوند و خريد و فروش

348