نشود يا پولش را نداشته باشد يا نشود خريد و در اين زمان در بلاد ما عجز متحقق است و بايد كفارهء ديگر بدهد .
مسأله 3 - عاجز بودن از روزه ، يا مرضى است كه مانع روزه است ، يا ترس پيدا شدن مرض ، يا زياد شدن آن ، يا طول كشيدن آن است . و ظاهراً كفايت كند بودن اين موانع در حال حاضر گر چه اميد خوب شدن داشته باشد ، مگر آن كه زمان خوب شدن خيلى نزديك باشد مثل يك روز و دو روز .
مسأله 4 - حيض و نفاس موجب عاجز بودن نيست ، پس بايد صبر كند تا پاك شود و همين طور است سفرى كه از روى ناچارى است .
مسأله 5 - واجب است در روزهء كفاره آن كه پى در پى باشد و اين حكم در بعض موارد مبنى بر احتياط واجب است .
مسأله 6 - پى در پى بودن به آن است كه افطار در بين نشود و روزهء ديگر حتى نوع كفارهء ديگر نيز در بين واقع نشود ، پس اگر براى كفارهء شهر رمضان روزه مىگيرد براى كفارهء ظهار نمىتواند در بين آن روزه بگيرد .
مسأله 7 - اگر از روى عذرى ، هر چه باشد ، پى در پى بودن به هم بخورد ضرر ندارد ، چه از روى اكراه يا بىچارگى يا مرض يا حيض و نفاس يا سفرى كه لازم است و ضرورى است .
مسأله 8 - در پى در پى بودن كفايت مىكند كه يك ماه و يك روز روزه پى در پى بگيرد و بقيه لازم نيست دنبالهء هم باشد ، پس جايز است يك ماه و يك روز به ماه رمضان مانده روزه بگيرد ، ولى جايز نيست كه ماه شعبان را روزه بگيرد براى كفاره ، چون پى در پى بودن به يك ماه و يك روز محقق مىشود نه يك ماه فقط .
مسأله 9 - اگر دو ماهى كه بر او واجب است ، از اول ماه شروع به روزه كند ، دو ماه هلالى كافى است ؛ گر چه هر دو ناقص باشند . و اگر از اول شروع نكند ظاهر آن است كه كفايت كند اگر از ماه سوم نقيصهء اول را اتمام كند ، پس اگر روز

322