جلال خدا ، به عظمت خدا ، اينها قسم است ، بلكه بعيد نيست كه اگر بگويد به علم خدا ، به قدرت خدا ، آن هم قسم باشد .
مسأله 4 - قسم به پيغمبران و امامان و به چيزهاى مقدس مثل قرآن ، كعبه ، و امثال آنها صحيح نيست .
مسأله 5 - اگر بگويد به خدا من اين كار را مىكنم اگر خدا بخواهد و مراد تبرّك نباشد ، بلكه واقعاً تعليق باشد قسم واقع نمىشود ، حتى اگر قسم به به جا آوردن كار واجبى باشد يا ترك كردن چيز حرام باشد . و اگر بگويد به خدا اين كار را مىكنم اگر فلانى بخواهد ، پس اگر آن شخص خواست كه آن عمل را بكند ، قسم واقع مىشود و اگر نخواست واقع نمىشود . و اگر گفت قسم به خدا اگر زيد آمد فلان كار را مىكنم ، اگر زيد آمد قسم واقع است و بايد عمل كند و الَّا نبايد عمل كند .
مسأله 6 - شرط است در صحيح بودن قسم ، آن كه قسم خورنده عاقل و بالغ باشد و قصد و اختيار داشته باشد ، بلكه اگر در حال شدت خشم قسم بخورد به طورى كه قصد از او سلب شود صحيح نيست .
مسأله 7 - قسم اولاد با منع پدر و قسم زن با منع شوهر درست نيست ، مگر آن كه منع كند از كار واجب يا از ترك حرام ، و در صورتى كه منع آنها متوجه به مورد قسم باشد بعيد نيست كه قسم آنها واقع نشود .
مسأله 8 - اگر اولاد و زن قسم بخورند بدون اذن پدر و شوهر بعيد نيست كه قسم آنها واقع نشود حتى در قسم به به جا آوردن واجب و به جا نياوردن حرام ، لكن نبايد احتياط را ترك كرد .
مسأله 9 - اگر قسم بخورد كه واجبى يا مستحبى را ترك كند يا حرامى يا مكروهى را به جا بياورد قسمش صحيح نيست و اگر مورد قسم به حسب حكم شرع مباح است ولى به حسب منافع و اغراض عقلايى رجحان و مزيت داشته

316