كه شرع معين فرموده ، بلكه همان كه قدرت عادى داشت و رفتنش مشقت زيادى نداشت واجب است برود .
مسأله 24 - اگر مستطيع نذر كند كه در سال استطاعت حج كند غير حجّة الاسلام ، نذرش صحيح نيست ، مگر آن كه نذر كند كه اگر استطاعتش از بين رفت حج برود و استطاعت نيز زائل شود ، و اگر بدون قيد نذر كرد و استطاعت زائل شد ، بعيد نيست صحت نذر .
مسأله 25 - اگر نذر كرد در حال نداشتن استطاعت كه حج كند غير حجّة الاسلام و بعد از نذر مستطيع شود ، پس اگر نذرش موسع است يا در وقت متأخر از سال استطاعت است بايد حجّة الاسلام را به جا آورد و بعد به نذرش عمل كند ، و اگر نذرش در همان سال استطاعت است بايد حجّة الاسلام را به جا آورد و نذرش لغو و بىجا بوده .
مسأله 26 - اگر نذر كرد در حال نداشتن استطاعت كه حج فورى به جا آورد و پس از آن مستطيع شد ، بايد حجّة الاسلام به جا آورد و نذرش باطل است ، مگر آن كه نذرش آن باشد كه اگر امسال نشد باز فوراً به جا آورد و هكذا ، در اين صورت بعد از حجّة الاسلام بايد به نذرش عمل كند .
مسأله 27 - اگر نذر كند كه حج به جا آورد و مقيد نكند به حجّة الاسلام يا غير حجّة الاسلام و قرينه هم نباشد كه حج به نذر غير از حجّة الاسلام باشد ، ظاهر آن است كه يك حج به قصد حجّة الاسلام و عمل به نذر كافى باشد ، لكن با اين وصف ترك احتياط نكند به اين كه حجّة الاسلام را اول بياورد ، و پس از آن حج نذرى را به جا آورد .
مسأله 28 - اگر نذر كند كه حج كند هر حجى كه باشد ، حجّة الاسلام از آن كفايت مىكند ، بلكه حج به نيابت هم كفايت مىكند .
مسأله 29 - اگر به عهدهء او حجّة الاسلام باشد و حج نذرى ، و نتواند هر دو را به جا آورد ، بايد حجّة الاسلام را مقدم بدارد ، و اگر مرد و مال او براى هر دو

218