و بعضى گفته‌اند : قياس مىكنند قدر بيرون ديوار و قدر اندرون را و به نسبت اندرونى ضامن نيست ، و به نسبت بيرونى ضامن است .
هشتم : اگر آتشى در ملك ديگرى بىرخصت او برافروزد و باد آتش را به امتعه و اموال او برساند و تلف نفوس و اموال بشود همه را ضامن است ، و اگر در ملك خود يا در زمين مباحى آتش برافروزد و چنين مفسده‌اى مترتب شود اگر مظنّهء تعدّى به همسايه نباشد ، يا اكتفاء به قدر ضرورت كرده باشد ضامن نيست ، و اگر در وقت وزيدن باد تند زياد از قدر احتياج آتش برافروزد و آتش در خانهء همسايگان بيفتد ضامن است بنا بر مشهور .
نهم : اگر اسب كسى در ميان شارع بول كند و پاى كسى از آن بلغزد و بيفتد و بميرد بعضى گفته‌اند : ضامن است ديه او را .
و همچنين اگر پاى كسى بدر رود و متاعى را بيندازد و بشكند او ضامن است ، و اكثر گفته‌اند : ضامن نيست ، و اگر راه را آب به پاشند و كسى بلغزد يا اسب كسى بيفتد و اسب يا صاحبش تلف شوند ، يا پوست خربزه يا هندوانه ، يا خيار و امثال اينها را از چيزهاى لغزنده بر سر راه بيندازند و كسى به سبب آن تلف شود ، يا مال كسى ضايع شود خلاف است ميان علماء بعضى در اينها همه حكم به ضمان كرده‌اند ، و بعضى گفته‌اند : مطلقا ضامن نيست ، و بعضى گفته‌اند : كه اگر اينها را ديده و مىتوانسته است حذر كردن و نكرده است ضامن نيست ، و الَّا ضامن است ، و مسأله خالى از اشكالى نيست .
دهم : اگر كوزه‌اى را بر بام خانهء خود بگذارند و بيفتد به شارع و كسى را تلف كند ، يا مالى را ضايع كند ، اگر تقصيرى در گذاشتن نكرده مشهور آن است كه ضامن نيست .
يازدهم : اگر شترى مست شود ، يا حيوانى سركش و موذى شود ، يا سگ درنده باشد ، بايد صاحبشان محافظت آنها بكند ، و اگر نكند جنايت آنها را موافق مشهور ضامن است ، و اگر نداند كه آنها چنيناند ، يا داند و تقصيرى در محافظت آنها نكرده باشد ضامن نيست ، و اگر آنها بر كسى حمله كنند و او براى دفع ضرر از خود چيزى بر آنها بزند و بميرند ضامن نيست ، و اگر از غير جهت دفع بكشد ضامن است .

122