آن باشد ، در آزاد كمتر از صد تازيانه باشد ، و در بنده كمتر از پنجاه تازيانه باشد ، و در خوردن و آشاميدن حرام كمتر از هشتاد تازيانه باشد ، و همچنين در دشنام كمتر از حد فحش باشد ، و اين قول خالى از قوّتى نيست .
و اكثر فقهاء گفته‌اند : كه مكروه است غلام و كودك را زياده از ده تازيانه زدن .
و در روايت معتبرى وارد شده است : كه تأديب كودك و بنده پنج تازيانه است ، يا شش تازيانه كه به هموارى بزنند [1] و در روايت ديگر سه تازيانه در تأديب كودك وارد شده است . [2] فصل سوّم : در بيان انواع تعزير است ، و بعضى كه در ابواب سابقه مذكور شده نيز اشاره به آنها مىشود ، و آن پنجاه قسم است :
اوّل : كسى كه در روز ماه مبارك رمضان با زن خود جماع كند اگر زن نيز راضى بوده ، هر يك را قضا و كفاره واجب است ، و حاكم شرع هر يك را بيست و پنج تازيانه مىزنند ، و اگر زن را جبر كرده است ، مشهور آن است كه كفارهء زن را مرد مىدهد ، و تازيانهء زن را نيز بر مرد مىزنند ، يعنى او را پنجاه تازيانه مىزنند .
دوّم : كسى كه زن آزادى داشته باشد ، و كنيزى را بىرخصت او نكاح كند ، و دخول كند هشت يك حد زنا مىزنند او را ، يعنى دوازده تازيانه و نيم ، و در روايت كلينى [3] اين تعزير براى كسى وارد شده است : كه ذميهء كافرى بر سر زن مسلمان بخواهد ، و نيم تازيانه آن است ، كه ميان تازيانه را بگيرند و بزنند .
و بعضى گفته‌اند : كه سستتر و ميانه حال بزنند ، و اوّل اقوى است .
سيّم : دو مرد برهنه را كه در زير يك لحاف بيابند ، بنا بر قولى كه گذشت .

[1] وسائل الشيعه 18 : 581 ح 1 .
[2] وسائل الشيعه 18 : 582 ح 2 .
[3] فروع كافى 7 : 241 ح 8 .

60