و واجب است كه رفتن و برگشتن ، از راه متعارف باشد ؛ پس اگر از ميان مسجد الحرام ، يا از طرف « سوق اللَّيل » مثلًا به مروه رود يا به صفا بيايد ، مُجزى نخواهد بود .
و واجب است كه متوجّه مروه باشد در وقت رفتن ، و متوجّه صفا باشد در وقت برگشتن ، پس اگر به طور قهقرى ، طىّ مسافت كند ، مجزى نخواهد بود ؛ بلى التفات به چپ و راست ، بلكه به پشت سر ، ضرر ندارد .
و بدان كه جائز است به جهت استراحت ، نشستن بر صفا يا مروه تا راحت حاصل شود ، و احوط ترك جلوس است در ما بين صفا و مروه بدون عذر .
و بدان كه جائز است تأخير سعى از طواف به جهت رفع خستگى و به جهت تخفيف حرارت هوا و جائز نيست تأخير آن تا فردا ؛ و اقوى جواز تأخير آن است تا شب آن روز ، و احوط ترك آن است بدون عذر و الله العالم .
كم و زياد كردن عمدى و سهوى اشواط سعى و بدان كه زياد كردن در سعى بر هفت شوط عمداً ، مبطل سعى است به نحوى كه در طواف گذشت .
و اگر سهواً زياده كند ، پس اگر كمتر از يك شوط باشد ، او را طرح مىكند و سعى او صحيح است ؛ و اگر يك شوط يا بيشتر باشد ، باز سعى صحيح است . و جمعى ذكر كرده‌اند كه مستحب است كه زائد را تمام كند هفت شوط تا سعى ديگرى باشد و بر طبق آن ، خبر صحيحى وارد شده .
و اگر كم كند سهواً ، پس واجب است بر او تمام ، هر وقت كه متذكَّر شود هر چند كه در بلد خود رفته باشد ؛ و اگر متمكَّن از مراجعت نيست ، نائب مىگيرد . و احوط در صورت عدم اكمال چهار شوط ، استيناف سعى است و حلال نمىشود بر او آن چه حرام شده به احرام .
و جمعى ذكر كرده‌اند كه اگر نسيانِ بعضِ سعى كند و در عمرهء تمتّع باشد ، پس به گمان اتمام اعمال عمره مُحِلّ شد ، پس مقاربت با زنان نمود ، واجب است بر او كشتن گاوى به جهت كفّاره و سعى را تمام مىكند ، و بر طبق اين ، روايتِ معتبره هست ؛ بلكه جماعتى ملحق

260