اخماس از مجموع مستحقين ، مال امام است ، پس نوبت به مالِ امام بودن در اين ازمنه نمىرسد و مىتواند به يك صنف يا يك شخص از مستحقِ از سادات ، بيش از مئونهء يك سال بدهد ، چون مصرف بودنِ غير ، مانع از اين عمل نيست ؛ و از اين جهت احتياط مذكور ، لزومى نيست ؛ بلكه حال خمس در صورت اجتماع مجموع ( اگر چه خمسِ يك بلد باشد ) در نزد امام يا نائب او ، حال زكات است در زمان عدم بسط يد .
« ابن السبيل » از سادات در غير سفر معصيت ، فقر او در بلد خودش و مقصدش ، لازم نيست ، و احتياج فعلى در سفر تا مقصدش لازم است ؛ و ساير خصوصيّات معتبرهء در او ، در [ كتاب ] زكات مذكور شد .
و معتبر است در يتيم يعنى طفلى كه پدر ندارد از سادات ، فقر ، چنانچه معتبر است در يتيم از غير سادات نسبت به استحقاق زكات .
حكم نقل خمس با وجود مستحق در بلد و عدم آن از حيث تكليف و عدم آن و ضمان و عدم آن ، حكم نقل زكات است ، چنانچه گذشت .
اعتبار ايمان در مستحق خمس و عدم اعتبار عدالت در مستحق خمس ، اظهر اعتبار ايمان است كه در اين زمان متعيّن در قول به امامت دوازده وصى صلوات الله عليهم اجمعين مىباشد ، چنانچه در مستحق زكات گذشت اعتبار آن .
و اظهر عدم اعتبار عدالت است و احتياطى كه در زكات مدفوعهء به فقير به جهت فقر گذشت ، در اينجا هم رعايت بشود .
انفال « انفال » مخصوص پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم و امام بعد از او است . و « نفل » بفتح فاء و سكون به معنى « زيادتى » است ، به مناسبت زيادتى اين حق بر خمس وصفاً ، يا به اين اسم ، ناميده شده است ؛ و آن عبارت است از زمينهاى خاصى :
مصاديق انفال از آن جمله ، زمينى است كه متملَّك بشود پيغمبر يا امام آن را بدون مقاتلهء با اهل آن ،

123