فصل دوم مصرف خمس قسمت مىشود مجموع خمس به شش قسمت : سه قسمت آن كه « سهم الله » و « سهم رسول » و سهم « ذوى القربى » است ، مخصوص حضرت رسول صلى الله عليه و آله و سلم در زمان حيات [ است ] ؛ و بعد از رحلت او ، مخصوص وصىّ او در هر زمان كه عبارت از اوصياء دوازده گانه صلوات الله عليهم اجمعين است مىباشد .
اختصاص خمس به منتسب به اب و سه قسمت ، مخصوص « ايتام » و « فقرا » و « ابناء سبيل » از آل محمّد صلوات الله عليهم است ، يعنى منسوبين به « عبد المطلب » از طريق اب ، نه امّ بنا بر اقوى بحسب سيرهء مستقرّهء مستمرّهء طايفهء حقّه بر عدم ضبط انساب بنى هاشم از طريق امّ ، بخلاف ضبط نسب از اب ، [ و اين سيره ] موافق با ضبط قبائل ، انسابِ ابى خودشان را در عرب [ است ] ؛ و بحسب اولويّت ارتكازيّهء ترجيح انتساب به اب بر انتساب به امّ در آثار با عدم امكان جمع يا ثبوت عدم جمع ، مثل زكات و خمس در مقام از حليّت زكات براى منتسبين به امّ و حرمت خمس ، و از حرمت زكات بر منتسبين به اب و حليّت خمس ، چنانچه قطعى است .
استيعاب اشخاصِ يك صنف از مستحقّين خمس در صورت امكان ، لازم نيست در جهت وضع و صرف در مستحق ؛ و گاهى واجب مىشود بحسب عوارض بنحو وجوب كفائى يا عينى و اعمّ از تعيين و تخيير ؛ و لازم آن اين نيست كه بتواند از مدفوعٌ اليه استرجاع نمايد .
انتسابِ موجب استحقاق مستحق خمس ، اولاد « عبد المطلب » است كه منحصر در اولاد « ابو طالب » و « عباس » و

121