ج لازم [1] نيست ، بلكه جايز است بر هر موضعى كه از پيشِ سر باشد .
س حدِّ پيشِ سر ، چقدر است ؟
ج ربعى است كه در پيش سر واقع شده و سه ربع ديگر عقب سر است و دو پهلوى آن كه منتهى شود به حدّ گوشها .
س آيا جايز است سرازير مسح كردن و بعكس يا نه ؟
ج احوط ترك [2] عكس است ، اگر چه جواز ، اقوى است .
س اگر موى در محل مسح روييده باشد ، مسح بر آن جايز است يا نه ؟
ج اگر از حدّ خود كه در پيش سر است بيرون نرفته ، جايز است ؛ و هر گاه از حدّ خود بيرون رفته باشد ، يا آن كه او را بر همان موضع جمع كرده باشند ، مسح بر آن جايز نيست [3] .
س آيا مسح را مىتوان به ظاهر دست نمود ، با متعيّن است به باطن دست ؟
ج واجب است به باطن دست .
س اگر ممكن نشود [4] به باطن دست ، به چه مسح نمايد ؟

[1] بلكه پيشانى ، موضع غَسل است نه مسح .
[2] اين احتياط ترك نشود به رعايت مسح از بالا به پايين .
[3] يعنى بر مقدار خارج از حدّ فعلًا در اوّل ، و تقديراً در دوّم كه به كشيدن و باز كردن خارج مىشود . و احتياط در رعايت صدق مسح بر بشرهء مودار و رعايت تبعيّت عرفيّهء مو براى محلَّش از بشرهء مقدّم سر ، ترك نشود .
[4] يعنى اگر ممكن نشود به جهت مرض و نحو آن ، مسح به باطن كف دست ؛ و امّا اگر عدم امكان به جهت نبودن رطوبت در باطن كفّ و ممكن نبودن نقل از ساير مواضع وضو براى باطنِ كف باشد ، پس احوط جمع بين اتمام وضو به مسح با پشت كف دست اگر ممكن است و رطوبت دارد و ذراع اگر با پشت كف دست نمىشود ، و بين اعادهء وضو است ، يا اين كه اعاده نمايد بعد از ابطال وضو اوّل .

92