ج دوازده چيز است : اول : بول . دوّم غائط . سوّم [1] ريح چه با صدا باشد يا بىصدا ؛ پس ضرر ندارد بادى كه از فرج [2] زنان بيرون بيايد . چهارم : خواب كه غالب شود بر چشم و گوش . پنجم : ديوانگى . ششم : بى هوشى . هفتم : مستى . هشتم : رطوبت مشتبه كه بيرون [3] بيايد از حشفه در حال استبرا نمودن از بول يا پيش از آن ، چه فاصله در ميان بول و رطوبت باشد يا نه . نهم : استحاضه ، خواه قليله باشد يا كثيره يا متوسّطه . دهم : حيض . يازدهم : نفاس . دوازدهم : مسّ ميّت على الاحوط [4] ؛ و امّا جنابت اگر چه ناقض و شكنندهء وضو هست ، لكن موجب غسلِ فقط است و به آن غسل ، نماز و نحو آن را به عمل مىآورد بدون وضو .
و امّا در هر يك از استحاضه كثيره و متوسّطه و حيض و نفاس و مسّ ميّت اگر چه لازم

[1] و معتبر است در ناقضيّت اين سه ، خروج از موضع معتاد ، اگر چه بالعارض باشد ؛ و لكن اظهر ، اعتبار به صدق عرفىِ اسامى معروفهء امور ثلاثه است در خارج از موضع طبيعى و غير آن با اعتياد و بدون آن ؛ پس با شك در تحقّقِ مفهوم عرفى ، حكم به انتقاض نمىشود ؛ و با علم به تحقّق ، منتقض مىشود وضو بدون هيچ قيد در هر دو صورت .
[2] مگر با علم به صدق اسم ، چنانكه گذشت .
[3] يعنى محتمل البوليّه اگر چه در بعض خارج باشد ، به حكم بول است ؛ و امّا اگر معلوم باشد كه مذى است مثلا ، پس منشأ احتمال بوليّتِ بعض آن ، اگر خصوصيّتِ مورد باشد ، پس چنان است كه ذكر شد قبل از تمام استبرا ؛ و اگر عامّ باشد در هر مذى خارج مثلا ، پس اظهر ، عدم اعتنا به آن است در تحقّق ناقض ؛ و هم چنين است خارج بعد از خروج منى و قبل از استبرا در نقض غسل جنابت .
[4] يعنى متوضّى اگر مسّ نمود ، اعادهء وضو نمايد بعد از غَسلِ عضوِ ماسِّ با رطوبت احتياطاً . و غير متوضّى اگر مسّ نمود ، ضميمه نمايد با غُسل ، وضو را بنا بر عدم اجزاى اين غسل از وضو ، پس بنا بر اجزا ، مطلقا احتياج به وضو ندارد ؛ و بنا بر عدم اجزا ، ناقض بودنِ مسّ ، وضو را ، مبنىّ بر احتياط است .

87