نجس ، ملاقات با سطحِ ظاهرِ غائط كرده باشد و به محلّ غائط ، ملاقات نكرده باشد [1] .
س جايز است استنجاى به استخوان و سرگين يا نه ؟
ج جايز نيست و احوط عدم حصول طهارت [2] است نيز .
جايز نيست ايضا استعمال اجسام محترمه ، مثل تربت مشاهد مشرَّفه و اوراق كتب شرعيّه و پاره اى از جامهء كعبهء معظَّمه و نحو آن ، و گاه مىشود كه در بعضى از صور ، موجب كفر مىشود .
س اگر اقدام بر معصيت نموده و استعمال كند ، محلّ پاك مىشود يا نه ؟
ج بلى پاك مىشود [3] .
مستحبات و مكروهات تخلَّى س كيفيّت و آداب و سنن تخلَّى را بيان فرماييد .
ج مستحبّ است [4] كه در وقت داخل شدن پاى چپ را پيش گذارند و در بيرون

[1] و در موقع تطهير به سنگ پاك هم ملاقات نكند با رطوبت مسريه متنجِّسهء به آن نجاست ديگر ؛ و هم چنين است استعمال ساير اعيان نجسه اگر چه غائط باشد [ نيز ] و متنجِّس به نجاسات اگر چه متنجِّس به غائط غير باقى در مخرج باشد ، و هم چنين صورتى كه ملاقات هر دو يكى به واسطه ديگر عرفاً صادق باشد اگر چه يكى متنجّس نشود ؛ و جايز است استعمال متنجِّس بعد از تطهير آن .
[2] اظهر حصول طهارت است ، به جهت استظهار مولويّت ، از نهى و تحريم در نصّ و اجماع منقول .
[3] در غير صورتى كه موجب كفر مىشود ؛ و جائز نيست مطعومات در استنجا . و اظهر حصول طهارت است در صورت جهل يا نسيان يا عصيان ؛ و جايز است استعمال اجسام قالعه ؛ و امّا غير قالعه ، مانند اجسام صيقلى ، پس اگر اتفاقِ قلع به آنها شد ، طهارت محل حاصل مىشود .
[4] ثبوت حكم غير تكليفى در بعض آن چه كه مذكور مىشود از مستحبات يا مكروهات ، مبنى بر تسامح است ، مگر آن كه موافقت ، به رجاء مطلوبيّت فعل يا ترك باشد .

79