س اگر متمكَّن نباشد مگر از اين دو آب كه مشتبه به نجس است ، [ آيا ] تيمّم كند ، يا به يكى وضو بسازد و بعد به آن ديگر موضع وضو را بشويد و وضو بگيرد و نماز كند ؟
ج اگر ممكن باشد حفظ غير مواضع وضو از نجاست يا تطهير آن و لو به همين دو آب ، پس با يكى ، وضو گيرد و با ديگرى تطهير نمايد ، سپس وضو گيرد و تيمّم نمايد ، و الَّا اكتفا كند به تيمّم تنها ، اگر چه اكتفا به تيمّم مطلقا ، قوىّ است [1] ، زيرا كه در فرض مزبور مبتلا خواهد شد به حكم استصحاب به نجاست بدن در حال ورود آب دوّم .
س هر گاه چيزى به يكى از اين دو آب ، ملاقات نمايد ، پاك است يا نه ؟
ج محكوم به طهارت است [2] .
پاك بودن اعضاى وضو يازدهم : واجب است كه محلّ وضو ، پاك باشد از نجاست . و هر گاه آب بريزد و جارى شود از محل وضو به قصد وضو و طهارت از نجس ، وضو باطل است [3] ؛ بلى اگر وضو به

[1] با امكانِ تكرارِ مذكور بدون تنجيسِ غيرِ مغتفر در موضع ديگر از بدن يا لباس و به جا آوردن نماز بعد از هر وضو ، قوىّ است جواز جمع ، بلكه احوط است . و با عدم امكان ، يا حرجيّت آن ، تيمم مىنمايد ؛ و ظاهراً فرقى بين قليل و كرّ نيست ، زيرا در حال ملاقاتِ دوّم ، يقين به نجاست بدن مىنمايد ، يا در سابق يا فعلًا ، و يقين به طهارت آن ، حاصل نمىشود ؛ پس براى نمازهاى بعد ، بايد تطهير بدن نمايد و براى واجب فعلى ، تكرار نماز ، كافى است ؛ و در صورت تكرار ، احتياط به ضميمه تيمّم ، لازم نيست .
[2] با حفظ تساوى دو آب در خصوصيّات مربوطهء به نجاست و طهارت و سبق علم و نجاست معلومه بر ملاقات ؛ بلكه طهارت ملاقى با سبق ملاقات بر علم ، خالى از وجه نيست .
[3] ظاهرا قصد وضو به ادامه صبّ در غسلهء مطهِّره در تمام ابعاضِ هر عضوى ، مانعى ندارد ، زيرا به حدوث غَسل ، ازالهء خبث مىشود و به بقاى آن بعض ، مزيل حدث ، محقّق مىشود ، پس حاجتى به فرضِ نجاست در آخر هر عضو نيست ، و آن چه لازم است ، قصد وضو است ، نه قصد ازالهء خبث . و در كرّ و جارى و نحو آنها ، مانعى از قصد وضو در آنِ اوّلِ غَسل از حيثيّت مذكوره نيست .

108