جوراب دلاق ( 1 ) وغيره را ، و اما عصا و ته نيزه پس آن پاك نمىشود و در زمين كه خاك باشد و خشك باشد و پاك باشد هيچ اشكالى نيست كه به مجرد راه رفتن يا ماليدن پا بر آن ، به حدى كه اثر نجاست از او زايل شود پاك مىشود و اثر نجاست در بول معلوم نمىشود رفتن آن ، مگر به خشك شدن ، بلكه هر گاه آنقدر راه رود بر روى زمين نمدار كه بقاى ترى بول معلوم نباشد كافى است ، هر چند در كف پا ، نم باقى باشد كه معلوم نباشد كه از بول باقى مانده ، يا از زمين پس همان قدر كه مظنه حاصل شود كه اگر زمين خشك مىبود اثر ترى بول رفع شده بود در زمين نمدار راه رفتن و پاى ماليدن كافى است و همچنين است حال اثر ترى غايط و غير آن بعد از زوال عين .
و سنگ فرش و آجر ، خالى از اشكال نيست هر چند دور نيست كه در صورت فرش به سنگريزه ، بلكه مطلق سنگ هم اكتفا توان كرد و آلودگى گل در روى برف كافى نيست از براى تطهير و غبارى كه در روى آجر باشد يا مثل آن كافى و اشكالى نيست ، و اما مطهر بودن گل ، پس آن مشكل است و اگر قايل نشويم به مطهر بدون در فصل زمستان حرج عظيم لازم مىآيد دور نيست كه حكم به طهارت توان كرد و شبهه كه در آن كار را مشكل مىكند اين است كه مثلا هر گاه ته كفش يا ته پا ، در ميان بول گذاشته شود يا غير آن را از آنجا بر روى گل بگذارد و اين رطوبت بول و نجاست بر طرف نمىشود و بر هر گلى كه مىگذارد آن را هم نجس مىكند و دفع اين به همان مىشود كه سابق گفتيم كه همان قدر راه رفتن كه اگر زمين خشك بود رطوبت را زايل كرده بود كافى باشد و در آنجا اكتفا به همان قدر بشود كه علم به بقاى ترى نجاست باقى نماند ، اگر علم به زوال آن هم حاصل نشود بايد كه زمين نمناك هم مطهر بول و امثال آن نشود و آن خلاف مقتضاى اطلاقات فتاوى و اخبار است .
و بعضى اخبار كه اشعار دارد به اشتراط خشكى زمين ، دلالت واضحى ندارد و ظاهرا كسى به آن عمل نكرده و توهم اينكه خود گل نجس مىشود چگونه چيز ديگر را پاك

1 : دلاق : پارچه باريكى كه به ساق پا مىپيچانند و هنوز هم در سربازخانه‌ها مرسوم است . اصل اين واژه تركى است .

44