اينكه فعل مسلم محمول است بر صحت ، اكتفا نكند . بلى هرگاه مظنه صحت باشد ، يا احتمالين مساوى باشند نهى از آن واجب نيست ، بلكه به عنوان قطع و جزم منع كردن ، هم جايز نيست .
< / السؤال = 8700 > < السؤال = 8834 > 491 - سؤال : غنا كه شرعا مذموم است كدام است ؟ استماع مراثى و قرآن كه با لرزش آواز باشد چه صورت است ؟
جواب : اظهر در غنا ، رجوع به عرف است . يعنى آنچه را در متعارف خوانندگى نمىگويند ، حلال است و در صورتى كه مشكوك فيه باشد اظهر حليت است و احوط اجتناب است و مجرد لرزيدن صدا ، غنا نيست و فرق ما بين قرآن و مراثى و غير آن نيست .
< / السؤال = 8834 > < السؤال = 8699 > < السؤال = 8700 > < السؤال = 8706 > < السؤال = 8707 > 492 - سؤال : امر به معروف و نهى از منكر ، بر كى واجب است و شرايط آن چه چيز است و كيفيت آن كدام است ؟
جواب : اظهر آن است كه وجوب امر به معروف و نهى از منكر ، كفايى است و عينى نيست . چنان كه ظاهر آيه " امر " صريح در آن است كه به جهت آنكه مطلوب حصول همان معنى است در خارج يعنى حصول معروف و انتفاى منكر ، ديگر خصوصيت كردن شخصى در آن مقصود نيست و معنى وجوب كفايى در اينجا اين است كه هرگاه در حال حصول منكر و ترك معروف جمعى باشند كه همه جامع شرايط امر به معروف و نهى از منكر باشند ، همين كه يكى از آنها متوجه امر و نهى شد بر ديگران لازم نيست كه همه متوجه شوند و مبادرت كنند به امر معروف و نهى از منكر . مگر آنكه اعانت آنها مدخليتى داشته باشد در اتمام مطلوب . و هرگاه اعتقاد اين دارند كه هرگاه سخن آنكه متوجه شده ، اثر نكند ، از آنها به طريق اولى نخواهد كرد ، ديگر شراكت ضرور نيست ، بلكه ظاهر اين است كه همين كه يكى از آنها اراده كرد كه متوجه شود و مصمم شد ، از ديگران ساقط خواهد شد .
و لكن اشكال در اين است كه آيا اين معنى كافى است در اين كه بروند از پى كار خود و معطل نمانند و از براى شان سقوط تكليف مطلقا ، كافى است - ؟ و يا بايد علم به هم رسد كه آن شخص به انجام آورده امر را و اثر كرده و منزجر شده يا تأثير نكرده ؟ - ؟ و معلوم شود كه امر و نهى ديگران هم بىفايده است - ؟ يا آنكه به آن كافى است مطلقا - ؟ يا ظن غالب ضرور

418