در صلوة هم بايد معلوم باشد كه صلوة يوميه است يا صلوة آيات است يا قضاى نوافل مرتبه يا غير آن ، چنان كه در روزه هم بعضى نوافل هست كه قول به قضاى آنهاست مثل سه روز در هر ماهى و هرگاه به عدد ايام اجير شود از ما في الذمه مثل صد روزه ما فى الذمه ، اعم از واجب و مندوب ، باكى نيست كه نايب هم نيت ما فى الذمه بكند به عرف عام كرده و لكن چون گاه است كه استيجار از عبادات احتياطى متوفى ، باشد نه واجب لازم ، در آنجا قصد اينكه عبادات لازمه است يا احتياطيه است ( بنا بر اعتبار وجه ) ملاحظه همه قيود ضرور مىشود نسبت به خصوص آنها . و لكن اظهر در نزد حقير ، عدم وجوب است و قصد ما في الذمه اعم از واجب و ندب ، كافى است .
به هر حال در اصل عمل ، نيت وجوب بر اجير بايد بشود . و آن منافات ندارد با مستحب بودن بر منوب عنه و چون نيت از باب تصديق است و نيت در نفس عمل خود ، بايد با اذعان وجوب باشد بر خودش و در اين بين ، تصور وجوب و ندب بر منوب عنه مىشود و آن منافات با نيت وجود خودش ندارد ، بلكه در نيت تصديق صفت عبادت منوب عنه را مىتواند كرد ، چون جهتين مختلفتين است تصديقين متنافيين مضر نيست و اجتماع نقيضين لازم نمىآيد .
< / السؤال = 4176 > < السؤال = 4512 > 397 - سؤال : هرگاه كسى در ماه رمضان بيمار شود و در ماه شوال فوت شود ، از براى او استيجار صوم و صلوة مىتوان كرد يا نه ؟
جواب : اما نماز را هرگاه بجا نياورده يا تقصيرى در آن كرده ، بلى لازم است بر ولى او كه خود بكند يا استيجار كند ، و اما روزه ، پس اگر در ماه شوال متمكن شده بود از قضا و نكرده بود ، قضاى آن نيز لازم است ، و اما هرگاه متمكن نشده باشد از قضا ، فوت شده باشد ، پس قضا لازم نيست جزما ، و لكن ظاهر مشهور ، استحباب آن است و دليلى از براى آن نديدم و هر چند مىتوان در مستحبات مسامحه كرد و به فتواى مشهور اكتفا كرد ، و لكن از بعضى اخبار منع بر مىآيد و شايد ترك آن احوط باشد .
< / السؤال = 4512 > < السؤال = 4284 > 398 - سؤال : در صوم نيابتى هرگاه كسى نيت دارد كه فردا روزه بگيرد و در شب محتلم شد و بيدار نشد تا صبح ، آن روز را روزه مىتواند بگيرد يا نه ، با وجود وسعت

238