< / السؤال = 4830 > < السؤال = 4813 > 323 : سؤال : زكات انگور به چه نحو متحقق مىشود و مويز و انگور را به چه طور بر آورد بايد كرد ، با آنكه بعضى انگورها را مويز نمىباشد و اگر باشد مويز ضايعى خواهد بود .
جواب : در انگور واجب است ، خواه مويز خوب از آن به عمل آمده باشد يا نه و شايد اگر نصاب آن را به سه برابر نصاب مويز و گندم و جو حساب كنند خوب باشد ، پس هرگاه نصاب غله ، سيصد صاع باشد ، آن را نهصد صاع حساب كنند ، مگر اينكه آن نوع خاص انگور ، از اين قرار به عمل نيايد ، در آن صورت تخمين مويز آن قسم انگور را بكنند . والله العالم .
< / السؤال = 4813 > < السؤال = 4832 > 324 : سؤال : در زكات غله چه چيز را اخراج مىكنند به غير از خراج سلطان و اين كه متأخرين مؤن را وضع مىكنند ، آيا خرج قنات و نجار و حداد و حصاد و ساير آنچه مالك غرامت مىكشد به جهت زراعت ، داخل مؤن است و اخراج بايد نمود از غله يا نه ؟
جواب : اظهر در نزد حقير آن است كه آنچه بعد از انعقاد حب كه وقت تعلق وجوب است خرج شود همه وضع شود مثل اجرت حصار ( 1 ) و چرخ به آن و پشته‌كش و امثال آن و همچنين هر قدر كه به نسبت بما بعد انعقاد حب ملاحظه شود ( از اجرت سركار و دشتبان و تنقيه قنات و امثال به قدر آنچه رسد ما بعد انعقاد حب است ) وضع مىشود و اما اخراجات ما قبل انعقاد حب ، پس احوط آن است كه وضع نشود و زكات آن را بدهند . والله العالم .
< / السؤال = 4832 > < السؤال = 4830 > 325 : سؤال : حدى از براى خراج سلطان مقرر فرموده‌اند يا نه ؟ يعنى آنچه در ولايت حواله مىشود ( از وجوه ديوانى به زراعت حواله و تقسيم مىشود ) اينها همه اخراج بايد نمود و باقى را هرگاه به حد نصاب رسد بايد داد ؟
جواب : اما خراج سلطان پس هر چند در وضع آن از زكات در امثال اين زمان

1 : اگر لفظ " حصار " درست باشد و در حقيقت " حصاد " نباشد بىترديد مشروط است بر اينكه عمل حصار كشى فقط به خاطر محصول همان سال باشد و شايد " حصاد " صحيح باشد كه نسخه‌برداران به صورت " حصار " در آورده‌اند .

160