ثانيه باشد و چون محل آن باقى است بنشيند و بجا آورد و برخيزد و تمام كند . و چون دليل اين از اخبار و ضوحى ندارد احوط اين است كه اعاده هم بكند .
و اما در صورتى كه يقين نكند كه دو سجده با هم فوت شده و با اين شك هم شك كند كه شايد دو سجده از دو ركعت بوده ، يعنى احتمال بدهد كه يك سجده از ركعتى فوت شده و سجده ديگر از ركعت ديگر ، در اينجا دور نيست كه بگوييم مخير است ما بين اين كه بر گردد و دو سجده را با هم به عمل بياورد و برخيزد و نماز را تمام كند و ما بين اين كه برگردد و يك سجده را بكند و برخيزد و نماز را تمام كند و يك سجده هم بعد از نماز ، به نيت قضا بكند و سجده سهوى هم بكند ، اظهر تعيين شق ثانى است ، چنان كه پيش از اين ، بيان آن كرديم و به هر حال ، اعاده نماز را ترك نكند .
< / السؤال = 3759 > < السؤال = 3558 > 258 : سؤال : هرگاه در وقت مختص مضيق اضطرارى ، مصلى شك در نماز نمايد از جمله شكى كه نماز را بايد از سر گرفت ، چه كند ؟
جواب : به مقتضاى شك ، عمل كند ، هرگاه در اعاده ، وقت باقى است ، هر چند به قدر يك ركعت باشد ، اداء است و الا قضا خواهد .
< / السؤال = 3558 > < السؤال = 3790 > 259 : سؤال : هر گاه يك ركعت از ركعات چهار ركعتى نماز فراموش شود و بعد از سلام به خاطر آورد ، لكن نمىداند كه از دو ركعت اول است يا از دو ركعت آخر ، تلافى به حمد نمايد يا به تسبيحات اربع ؟
جواب : ظاهر اين است كه اين ركعت در حكم ركعتهاى آن است و به تسبيحات يا حمد تنها اكتفا كند ، بلكه اگر جزم هم بكند كه آنچه فراموش شده ، ركعت دوم بوده ، باز چنين است و ركعت سوم در عوض ركعت دوم محسوب مىشود و اين كه حال مىكند ركعت چهارم مىشود .
و از اين قبيل است هرگاه كسى سهوا سجده دوم را بكند به گمان اين كه سجده اول را كرده است ، وقتى كه متذكر شد ، اين سجده ، عوض اول محسوب مىدارد و سجده دوم را از نو مىكند و گمان حقير اين است كه در مسئله خلافى نباشد ، و از شهيد در ذكرى ظاهر مىشود كه اجماعى است و در مسئله يازدهم از مسائل سهو گفته است به

114