كند ، و در اين مسأله فرقى نيست كه هوا صاف باشد يا ابرى ، مكلَّف بينا باشد يا نابينا . و روزهء نذر معيّن در سه مورد اخير حكم روزهء ماه رمضان را دارد .
بهجت : مسأله غير از مواردى كه در مسائل گذشته بيان شد در چند صورت ديگر هم فقط قضاى روزه بر انسان واجب است و كفاره واجب نيست : 1 در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصيلى كه در مسائل قبلى گفته شد تا اذان صبح از خواب دوم بيدار نشود ولى چنان كه گفته شد علاوه بر قضا ، احتياط واجب نيز در دادن كفاره است . 2 كسى كه مىتواند از صبح شدن مطلع شود ، بدون تحقيق ، كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد و بعد معلوم شود كه صبح بوده است ، ولى اگر چنين كسى تحقيق كرد و اطمينان پيدا كرد كه صبح نشده ولى بعد معلوم شد كه صبح شده بوده ، قضا بر او واجب نيست . 3 كسى كه قادر به تحقيق است ، به قول كسى كه مىگويد : صبح نشده ، اعتماد كند اگر چه از حرف او اطمينان پيدا كند كه شب است ، و كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است ، و همچنين است اگر دو نفر عادل شهادت دهند صبح نشده و انسان يقين به شب بودن نداشته باشد ، حتى اگر از حرف آنها اطمينان پيدا كند . 4 اين كه كسى بگويد : صبح شده و انسان گمان كند شوخى مىكند يا دروغ مىگويد و چيزى بخورد بعد معلوم شود صبح بوده است ، در حالى كه خودش به تنهايى مىتوانست تحقيق كند . 5 دو نفر عادل يا شخص موثقى بگويد كه مغرب شده است ، و انسان از گفتهء آنان اطمينان پيدا كند و افطار نمايد ، اما بعداً بفهمد مغرب نشده بود . 6 انسان به خاطر تاريكى افطار كند ، بعد بفهمد مغرب نبوده است ، ولى بنا بر احتياط واجب نيز در اين صورت بايد كفاره بدهد ، ولى اگر به خاطر تاريكى اطمينان داشت مغرب شده و افطار كرد ، بعد معلوم شد مغرب نبوده ، كفاره ندارد ، بلكه بنا بر اظهر قضا هم واجب نيست . 7 كسى كه غسل جنابت را فراموش كند و روزه بگيرد ، يا اين كه تمام روز را خواب باشد و نيت روزه نكرده باشد ، يا روزه گرفتن را فراموش كند . 8 شخص نابينا يا زندانى بدون سؤال و تحقيق از صبح شدن ، كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده است . اگر كسى عمداً قى كند روزه‌اش باطل است و قضا دارد ، ولى كفاره واجب نيست و در صورت اماله كردن با چيز روان ، بنا بر احتياط واجب ، كفاره لازم است .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1689 اگر غير آب چيز ديگرى را در دهان ببرد ] < / صفحة فارغة > مسأله 1689 اگر غير آب چيز ديگرى را در دهان ببرد ( 1 ) و بىاختيار فرو رود يا آب داخل بينى كند و بىاختيار فرو رود ، قضا بر او واجب نيست . اين مسأله در رساله آيت الله بهجت نيست ( 1 ) مكارم : هر گاه چيز ديگرى غير مايعات را در دهان ببرد . .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1690 مضمضهء زياد براى روزه دار مكروه است ] < / صفحة فارغة > مسأله 1690 مضمضهء زياد براى روزه دار مكروه است ( 1 ) و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد ، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد . ( 1 ) مكارم : و بعد از مضمضه بايد آب خارجى را از دهان بيرون بريزد و بهتر است سه مرتبه آب دهن را بيندازد .

942