اراكى : مسأله براى تشكيل نماز جمعه بايد جمعيت آنها از پنج نفر كمتر نباشد كه يكى از آنها خود امام مىباشد ، بنا بر اين غير از امام چهار نفر اگر براى نماز جمعه حاضر شوند انعقاد آن جايز و مشروع مىشود . 10 در صورت وجود شرائط لازم ، نماز جمعه بر سكنه شهرها و شهركها و حاشيه نشينان آنها و روستاييان ، چادر نشينان و بيابان گردهايى كه روش زندگى آنها چنين است واجب است ( 1 ) . اين مسأله در رساله آيات عظام : اراكى و فاضل نيست ( 1 ) مكارم : واجب تخييرى است . ( 11 ) فاقدين شرائط وجوب نماز جمعه اگر اتفاقاً در نماز حاضر شوند يا با مشقت ، خود را به آن برسانند نمازشان صحيح است و نماز ظهر بر آنها واجب نيست . همچنين كسانى كه با وجود باران يا سرماى شديد يا نداشتن پا يا عضو ديگر كه موجب مشقت و اسقاط تكليف نماز جمعه است در نماز جمعه شركت كردهاند ، نمازشان صحيح است . اما اگر ديوانه به نماز جمعه بپردازد نمازش صحيح نيست ولى نماز جمعهء پسران نابالغ صحيح است گر چه نمىتوانند مكمل عدد لازم ( 5 ) نفر باشند همان گونه كه نمىتوانند به تنهايى تشكيل نماز جمعه بدهند . فاضل : رجوع كنيد به ذيل مسأله 9 . اراكى : مسأله كسانى كه نماز جمعه بر آنان واجب نيست ، اگر در نماز جمعه شركت كنند ، نماز آنان صحيح است و به جاى ظهر حساب مىشود . 12 مسافر مىتواند در نماز جمعه شركت كند و در اين صورت نماز ظهر از او ساقط است لكن مسافرين به تنهايى ( 1 ) بدون شركت حاضرين نمىتوانند نماز جمعه تشكيل دهند و در اين صورت نماز ظهر بر آنها واجب است ( 2 ) و نيز مسافر نمىتواند مكمل عدد لازم 5 نفر باشد ( 3 ) ولى اگر مسافرين قصد اقامه ده روز يا بيشتر بنمايند مىتوانند نماز جمعه تشكيل دهند . ( 1 ) مكارم : بنا بر احتياط واجب . ( 2 ) تبريزى : و نيز بنا بر احتياط مسافر نمىتواند امام جمعه يا مكمل عدد باشد . ( 3 ) مكارم : بنا بر احتياط واجب . اراكى : مسأله مسافران به تنهايى نمىتوانند نماز جمعه برپا كنند ، مگر آن كه تصميم بگيرند ده روز در آنجا بمانند . مسافر هم مىتواند امام جماعت در نماز جمعه باشد . ( 13 ) زنان مىتوانند در نماز جمعه شركت كنند و نمازشان صحيح است و مجزى از نماز ظهر است اما به تنهايى بدون شركت مردان نمىتوانند نماز جمعه تشكيل دهند چنان كه نمىتوانند مكمل عدد لازم 5 نفر هم باشند ( 1 ) زيرا نماز جمعه تنها با شركت مردان منعقد مىشود . ( 1 ) مكارم : بنا بر احتياط واجب . اراكى : رجوع كنيد به ذيل مسأله 11 .