هم چون فاصله نداشتن و . . در اينجا نيز معتبر است . امام جمعه لازم نيست مجتهد باشد بلكه همين قدر كه بتواند دو خطبه را بخواند و شرايط ديگرى هم كه خواهيم گفت داشته باشد ، مىتواند امام جماعت نماز جمعه شود .
7 بر هر مرد مكلف آزاد غير مسافرى كه نابينا ، بيمار و پير فرتوت نباشد ، نماز جمعه واجب تخييرى است ( 1 ) البته در صورتى كه فاصله او تا محل اقامهء جمعه بيش از دو فرسخ نباشد بنا بر اين بر كسانى كه فاقد يكى از اين شروط باشند حركت به سوى نماز جمعه به فرض اين كه وجوب تعيينى هم داشته باشد واجب نيست گر چه حضور در آن بر ايشان هيچ مشقتى نداشته باشد . ( 1 ) نورى : واجب است . . فاضل : رجوع كنيد به ذيل مسأله 9 .
اراكى : مسأله بر مسافر ، زن ، پير ، كور ، ديوانه ، نابالغ ، بنده و هر كس كه حضور وى باعث مشقّت و حرج برايش باشد نماز جمعه واجب نيست . بنا بر اين نماز جمعه بر مردان و كسانى كه سالم و تندرستند و عاقل و بالغ مىباشند واجب است .
تبريزى : مسأله اگر در زمان غيبت نماز جمعه با شرائطش اقامه شود احتياط واجب آن است كه مكلف براى اداء آن حاضر شود و لكن حضور براى چند طايفه واجب نيست : ( 1 ) پيرانى كه ضعف دارند . ( 2 ) زنها . ( 3 ) مسافر در محل اقامه در صورتى كه نمازش شكسته باشد ، اما مسافرى كه نمازش تمام است حكم غير مسافر را دارد . ( 4 ) آنهايى كه از محل نماز جمعه بيشتر از دو فرسخ دورند . ( 5 ) مريض . ( 6 ) عاجز مثل نابينا و شل ، البته اگر اينها در نماز جمعه حاضر شوند نماز جمعه شان صحيح است و از نماز ظهر كفايت مىكند .
8 كمترين فاصلهء لازم بين دو نماز جمعه ، يك فرسخ است . اراكى : مسأله فاصلهء بين دو نماز جمعه از يك فرسخ بايد كمتر نباشد ؛ اگر كمتر بود ، هر كدام كه ديرتر شروع كرده باشند باطل است ، خواه از هم مطَّلع باشند يا نه ؛ و اگر هر دو مقارن هم در يك لحظه تكبيرة الإحرام بگويند ، هر دو نماز باطل است و اگر وقت باقى است ، مىتوانند از نو نماز جمعه بخوانند و اگر وقت نماز جمعه گذشته ، بايد نماز ظهر بخوانند .
9 كمترين عدد لازم براى انعقاد نماز جمعه 5 نفر است كه بايد يكى از آنها امام باشد ، پس نماز جمعه با كمتر از 5 نفر واجب نيست و منعقد نمىشود ولى اگر 7 نفر و بيشتر باشند فضيلت جمعه بيشتر خواهد بود ( 1 ) . ( 1 ) فاضل : [ و ] پنج نفر مذكور بايد شرايط زير را داشته باشند : 1 مرد باشند . 2 آزاد باشند . 3 مسافرى كه نمازش شكسته است نباشند . 4 بيمار و پير نباشند . 5 فاصله آنها تا محل اقامهء جمعه كمتر از دو فرسخ باشد و بر كسانى كه اين شرايط را نداشته باشند واجب نيست حتى اگر نماز جمعه واجب تعيينى باشد ، امّا اگر بعد از تحقق جمعه در آن شركت كنند نمازشان صحيح و كفايت از نماز ظهر مىكند .

844