خوئى ، تبريزى : شرط هشتم : آن كه به " حد ترخص " برسد و معنى حدّ ترخّص در ( مسأله [ 1283 ] ) گذشت و امّا در غير وطن ، اعتبارى به حدّ ترخص نيست و همين كه از محلّ اقامت خارج شود ، نمازش قصراست .
سيستانى : شرط هشتم : آن كه اگر از وطن حركت مىكند به " حدّ ترخّص " برسد و امّا در غير وطن ، حدّ ترخّص اثرى ندارد و همين كه از محلّ اقامت خارج شود ، نمازش قصر است . حدّ ترخّص جايى است كه اهل شهر حتى آنها كه در خارج شهر و توابع آن هستند مسافر را نتواند ببيند و نشانه آن اين است كه او اهل شهر را نتواند ببيند .
مكارم : شرط هشتم : به " حدّ ترخّص " برسد . " حدّ ترخّص " يعنى از وطن يا محلّ اقامتش به اندازه‌اى دور شود كه صداى اذان شهر را نشنود و مردم شهر او را نبينند ، امّا ديدن و نديدن ديوارهاى شهر اثرى ندارد ، ولى بايد در هوا گرد و غبار يا مه يا چيز ديگرى كه مانع ديدن است يا سر و صدايى كه مانع شنيدن است وجود نداشته باشد و اگر يكى از اين دو علامت حاصل شود كافى است ، به شرط اين كه يقين به نبودن ديگرى نداشته باشد ، و الَّا احتياط ، جمع ميان نماز شكسته و تمام است .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1318 كسى كه به سفر مىرود ] < / صفحة فارغة > مسأله 1318 كسى كه به سفر مىرود اگر به جايى برسد كه اذان را نشنود ولى ديوار شهر را ببيند ، يا ديوارها را نبيند ( 1 ) و صداى اذان را بشنود ، چنانچه بخواهد در آنجا نماز بخواند ، بنا بر احتياط واجب بايد هم شكسته و هم تمام بخواند ( 2 ) . اين مسأله ، در رسالهء آيت الله سيستانى نيست ( 1 ) اراكى : اگر به جايى برسد كه اذان را نشنود ولى اهل آنجا او را ببينند ، يا او را نبينند . .
خوئى ، تبريزى : اگر به جايى برسد كه اذان را نشنود ولى اهل شهر را ببيند يا اهل شهر را نبيند . . ( 2 ) اراكى : ولى اگر يكى محقّق شده و نسبت به ديگرى شكّ دارد ، بايد نماز را شكسته بخواند مثل اين كه اذان آنجا را نمىشنود و نمىداند كه اهل آنجا او را مىبينند يا نه .
مكارم : رجوع كنيد به ذيل شرط هشتم .
زنج انى : مسأله كسى كه به سفر مىرود ، اگر به جايى برسد كه اگر در آخر شهر با صداى بلند اذان بگويند صداى اذان را نمىشنود و اهل شهر او را نمىبينند ولى ديوارهاى شهر را مىبيند ، چنانچه بخواهد در آنجا نماز بخواند بايد نماز را شكسته بخواند و احتياط مستحب در آن است كه تمام نيز بخواند .
مسائل اختصاصى بهجت : مسأله 1070 اگر كسى بدون قصد سفر ، تا حدّ ترخّص رفته و از آن جا ، قصد سفر كرده ، همين كه از آن محل شروع به حركت كرد ، به طورى كه عرفاً بگويند سفرش را آغاز كرده ، بايد نمازش را شكسته بخواند و در اين صورت ، ديگر خروج از حدّ ترخّص آن محل ، اعتبارى ندارد

708