عمداً يا از روى فراموشى جواب سلام را به قدرى طول دهد ، كه اگر جواب بگويد جواب آن سلام حساب نشود ، چنانچه در نماز باشد نبايد جواب بدهد و اگر در نماز نباشد ، جواب دادن واجب نيست . مكارم : مسأله در غير نماز هم جواب سلام واجب ، امّا سلام كردن مستحبّ است و بايد جواب را طورى بگويد كه جواب سلام محسوب شود ، يعنى اگر زياد فاصله بيندازد كه جواب محسوب نشود كار حرامى كرده و جواب دادن واجب نيست .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1139 بايد جواب سلام را طورى بگويد كه سلام كننده بشنود ] < / صفحة فارغة > مسأله 1139 بايد جواب سلام را طورى بگويد كه سلام كننده بشنود ، ولى اگر سلام كننده كر باشد ( 1 ) چنانچه انسان به طور معمول جواب او را بدهد كافى است ( 2 ) . ( 1 ) خوئى ، تبريزى : يا سلام داده و تند رد شود . .
فاضل : بايد با بلند كردن صدا يا به اشاره ، طورى جواب او را بدهد كه بشنود يا متوجّه جواب سلام شود .
سيستانى : يا سلام داده و تند رد شود ، چنانچه ممكن باشد كه جواب سلام را با اشاره يا مانند آن به او بفهماند جواب دادن لازم است و در غير اين صورت جواب دادن در غير نماز لازم نيست و در نماز جايز نيست .
مكارم : يا در محيطى است كه سر و صدا زياد است چنانچه به طور معمول جواب دهد كافى است و احتياط آن است كه با اشاره نيز به او بفهماند . ( 2 ) گلپايگانى ، صافى : و در صورت امكان با حركت لب يا اشاره جواب را بفهماند .
تبريزى : و چنانچه سلام را در نامه يا با سفارش شخصى بفرستد جواب واجب نيست .
زنجانى : مسأله بايد جواب سلام را به سلام كننده بفهماند ؛ اگر چه سلام كننده كر باشد ، و لازم نيست جواب سلام را طورى بگويد كه سلام كننده بشنود ، و اگر فهماندن جواب سلام به سلام كننده ممكن نباشد ؛ مثل اين كه شخص به انسان سلام كند و به سرعت رد شود ، و يا از تلويزيون يا راديو سلام بدهد ، ظاهراً جواب سلام لازم نيست .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1140 نمازگزار جواب سلام را به قصد جواب بگويد ] < / صفحة فارغة > مسأله 1140 نمازگزار ( 1 ) جواب سلام را به قصد جواب ( 2 ) بگويد نه به قصد دعا ( 3 ) . ( 1 ) نورى ، فاضل : بايد نمازگزار . . ( 2 ) اراكى : به قصد قرآن . . ( 3 ) مكارم : به قصد جواب بگويد نه به قصد قرائت بعضى از آيات قرآن و مانند آن .
گلپايگانى ، صافى : مسأله جواب سلام را بايد به قصد ردّ تحيّت بگويد ، نه به قصد قرآن يا دعا .
خوئى ، تبريزى : مسأله واجب نيست كه نمازگزار جواب سلام را به قصد دعا بگويد ، يعنى از خداوند عالم براى كسى كه سلام كرده سلامتى بخواهد . بلكه به قصد تحيّت نيز بگويد ، مانعى ندارد .
سيستانى : مسأله واجب است نمازگزار جواب سلام را به قصد تحيّت بگويد و مانعى ندارد كه قصد دعا هم بكند يعنى از خداوند عالم براى كسى كه سلام كرده سلامتى بخواهد .

623