( 1 ) فاضل : يا تقيه . . ( 2 ) خوئى ، تبريزى : بايد به لباسش سجده كند و اگر فراهم نباشد ، بايد بر پشت دست يا چيز ديگر كه در حال اختيار سجده بر او جايز نيست سجده نمايد ولى احتياط مستحبّ آن است كه تا سجده بر پشت دست ممكن است بر آن چيز سجده نكند .
گلپايگانى : چنانچه لباس او از كتان يا پنبه است بايد به لباسش سجده كند و اگر از چيز ديگر است ، بايد بر پشت دست يا چيز معدنى مانند انگشتر عقيق سجده نمايد ولى احتياط لازم آن است كه تا سجده بر پشت دست ممكن است بر چيز معدنى سجده نكند .
صافى : بايد به لباسش سجده كند و اگر بر آن هم نشود بايد بر پشت دست . . [ بقيه مثل آيت الله گلپايگانى ] سيستانى : سجده بر قير و زفت مقدّم بر سجده بر غير آنها است ولى اگر سجده بر آنها ممكن نباشد ، بايد بر لباسش يا هر چيز ديگر كه در حال اختيار سجده بر او جايز نيست سجده نمايد ولى احتياط مستحبّ آن است كه تا سجده بر لباسش ممكن است بر چيز ديگر سجده نكند . ( 3 ) مكارم : و اگر از چيز ديگر است ( مثلًا از پشم است ) بر همان يا بر فرش سجده نمايد و اگر آن هم ممكن نيست بر فلزّات و اشياء معدنى سجده كند و اگر مطلقاً چيزى پيدا نمىكند كه بتوان بر آن سجده كرد ، بر پشت دست خود سجده مىكند بنا بر اين پشت دست آخرين چيزى است كه مىتوان بر آن سجده كرد . ( 4 ) اراكى ، نورى : بايد به لباسش اگر از كتان يا پنبه است سجده كند و اگر آن هم نيست ( نورى : اگر از چيز ديگر است ) بايد بر پشت دست . . ( 5 ) فاضل : بنا بر احتياط به چيز معدنى . . ( 6 ) بهجت : بنا بر أظهر . و اگر آن هم نشد ، تا نزديك زمين خم مىشود و يا اين كه با اشارهء سر ، سجده مىنمايد .
زنجانى : مسأله اگر در تمام وقت چيزى كه سجده بر آن صحيح است ندارد يا اگر دارد به جهتى مانند سرما يا گرماى زياد نمىتواند بر آن سجده كند ، چنانچه جنسى كه از پنبه و كتان است در اختيار دارد بايد بر آن سجده كند و اگر ندارد ، بايد بر پشت دست سجده كند .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1085 سجده بر گل و خاك سستى كه پيشانى روى آن آرام نمىگيرد ] < / صفحة فارغة > مسأله 1085 سجده بر گل و خاك سستى كه پيشانى روى آن آرام نمىگيرد ( 1 ) اگر بعد از آن كه مقدارى فرو رفت آرام بگيرد اشكال ندارد . ( 1 ) اراكى ، خوئى ، گلپايگانى ، تبريزى ، سيستانى ، صافى ، زنجانى : باطل است .
مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسأله 1073 .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1086 اگر در سجده اول مهر به پيشانى بچسبد ] < / صفحة فارغة > مسأله 1086 اگر در سجده اول ، مهر به پيشانى بچسبد ( 1 ) و بدون اين كه مهر را بردارد دوباره به سجده رود اشكال دارد ( 2 ) . بلكه نماز باطل است و بايد اعاده كند . ( 1 ) خوئى ، تبريزى ، سيستانى ، زنجانى ، مكارم : بايد براى سجده دوّم مهر را بردارد ( مكارم : و اگر به همان حال به سجدهء دوّم رود اشكال دارد ) . ( 2 ) نورى : بقيه مسأله ذكر نشده .
گلپايگانى ، صافى : بلكه بايد مهر را از پيشانى بردارد و بعد به سجده رود .

588