زنجانى : مسأله اگر انسان به جهتى مانند پوشاندن عورت خود از نامحرم ناچار باشد كه در حال تخلى رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند مانعى ندارد ولى بنا بر احتياط در صورت امكان پشت به قبله بنشيند ، و در صورتى كه يا بايد نامحرم غير عورت او را ببيند و يا رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند ، مخير است رو به قبله و پشت به قبله ننشيند و نامحرم او را ببيند يا اين كه خود را از نامحرم به پوشاند و در اين صورت بنا بر احتياط در صورت امكان پشت به قبله بنشيند .
< صفحة فارغة > [ مسأله 63 حكم تخلى بچه ] < / صفحة فارغة > مسأله 63 احتياط واجب ( 1 ) آن است كه بچه را در وقت تخلَّى رو به قبله يا پشت به قبله ننشانند ( 2 ) ، ولى اگر خود بچه بنشيند ، جلوگيرى از او واجب نيست ( 3 ) . ( 1 ) تبريزى ، سيستانى : احتياط مستحبّ . . زنجانى : احتياط . . ( 2 ) سيستانى : بقيهء مسأله ذكر نشده . ( 3 ) مكارم : هر چند بهتر است .
مسائل اختصاصى مكارم : مسأله 68 در منزلهايى كه مستراح آن رو به قبله يا پشت به قبله ساخته شده ( خواه از روى عمد باشد ، يا اشتباه ، يا ندانستن مسأله ) بايد طورى بنشينند كه رو به قبله يا پشت به قبله نباشد و الَّا حرام است .
مكارم : مسأله 69 اگر قبله را نمىداند بايد جستجو كند ، و اگر طريقى براى جستجو نيست اگر مىتواند تأخير بيندازد ، امّا در صورت ضرورت به هر طرف بنشيند اشكالى ندارد ، در هواپيماها و قطارها نيز بايد همين معنا را مراعات كرد .
< صفحة فارغة > [ مسأله 64 در چهار جا تخلَّى حرام است ] < / صفحة فارغة > مسأله 64 در چهار جا تخلَّى حرام است : اول : در كوچه هاى بن بست ، در صورتى كه صاحبانش اجازه نداده باشند ( 1 ) . دوم : در ملك كسى كه اجازهء تخلَّى نداده است . سوم : در جايى كه براى عدهء مخصوصى وقف شده است مثل بعضى از مدرسه ها ( 2 ) . چهارم : روى قبر مؤمنين ( 3 ) در صورتى كه بىاحترامى به آنان باشد ( 4 ) . ( 1 ) سيستانى : و همچنين در كوچه ها و راههاى عمومى در صورتى كه موجب ضرر به عابرين باشد . .
زنجانى : اول : در كوچه هاى بن بست ، مگر همهء صاحبانش اجازه دهند . . ( 2 ) زنجانى : مثل دستشويى بعضى مدرسه ها . . ( 3 ) بهجت : يا ساير مقامات مقدّسهء دينى و مذهبى . . ( 4 ) خوئى ، تبريزى ، سيستانى : ( سيستانى : بلكه حتى اگر نباشد ، مگر اين كه زمين از مباحات اصلى باشد . ) و همچنين هر جايى كه تخلَّى موجب هتك حرمت يكى از مقدّسات دين يا مذهب شود .
زنجانى : و همچنين در جايى كه بىاحترامى به مؤمنى گردد يا تخلى سبب هتك حرمت يكى از مقدسات شريعت باشد .
مكارم : مسأله در چند محلّ تخلَّى كردن حرام است ( خواه بول يا غائط ) : اوّل : در كوچه ها و جاده هايى كه مسير مردم است . دوّم : در جايى كه براى عدّهء خاصّى وقف شده مانند مدرسه هايى

58