( 1 ) فاضل : چه آن قسمت ريايى . . ( 2 ) گلپايگانى ، صافى : و لكن در مستحبّ ، احتياط لازم آن است كه نماز را تمام و دوباره اعاده نمايد . .
مكارم : بنا بر احتياط واجب . هر گاه اصل نماز را براى خدا مىخواند ولى به قصد ريا آن را در مسجد يا در اوّل وقت يا با جماعت انجام مىدهد ، نمازش باطل است ، ولى اگر براى ريا نيست بلكه نماز خواندن در اوّل وقت يا در مسجد براى او راحتتر است ، اشكالى ندارد .
بهجت : و چه از افعال نماز باشد يا از قبيل دعا و ذكر باشد ، مگر اين كه از چيزهايى باشد كه شرط صحيح بودن نماز است ولى قصد قربت در انجام آن لازم نيست مثل پوشاندن عورت . [ پايان مسأله [ ] قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام : خوئى و تبريزى نيست ] ( 3 ) سيستانى : اگر قسمتى از نماز را براى غير خدا به جا آورد ، چه آن قسمت ، واجب باشد مثل حمد يا مستحبّ باشد مثل قنوت ، اگر آن قصد غير خدائى به تمام نماز سرايت كند مثلًا قصد ريا در عملى باشد كه مشتمل بر آن جزء است يا آن كه از تدارك آن قسمت ، زيادى مُبطل لازم آيد نمازش باطل است و اگر نماز را براى خدا به جا آورد . . ( 4 ) خوئى : و بنا بر احتياط ، اگر جزءِ مستحبّى را نيز مثل قنوت براى غير خدا به جا آورد نمازش باطل است .
تبريزى : و بنا بر احتياط ، اگر جزءِ مستحبّى را نيز مثل قنوت براى غير خدا به جا آورد آن را تمام كرده بعد نماز را اعاده كند .
زنجانى : مسأله اگر قسمتى از نماز را براى خداوند عالم انجام ندهد ، چنانچه به جهت نشان دادن به مردم باشد نمازش باطل است ؛ خواه آن قسمت واجب باشد مثل " حمد " ، يا مستحب باشد مثل " قنوت " ، و چنانچه به جهت مباحى ؛ مانند اعلام مطلبى به غير باشد ، آن قسمت باطل است ، پس اگر آن قسمت را عمداً زياد كرده باشد نمازش باطل است ، در غير اين صورت فقط همان قسمت باطل مىشود پس اگر آن قسمت را دوباره بخواند يا آن قسمت ، مستحبى باشد نمازش صحيح است . و اگر تمام نماز را براى خدا به جا آورد ولى براى نشان دادن به مردم در جاى مخصوصى مثل مسجد ، يا در وقت مخصوصى مثل اول وقت ، يا به طرز مخصوصى مثلًا با جماعت نماز بخواند نمازش باطل است ؛ ولى اگر به خاطر كار مباحى ، مثل خنك بودن مسجد يا خنك بودن هوا در اول وقت يا نخواندن حمد و سوره در جماعت باشد ، اشكالى ندارد هم چنان كه اگر نماز را براى خدا بجا آورد لكن براى اعلام مطلبى به ديگرى با صداى بلند بخواند نمازش صحيح است .
مسائل اختصاصى بهجت : مسأله 784 اگر كسى مثلا خواست نماز ظهر بخواند ولى موقع شروع در نماز اشتباهاً به جاى لفظ ظهر ، لفظ عصر به زبان او آمد يا اين كه در قلبش به جاى ظهر مثلًا عصر اشتباهاً خطور كرد ، ولى انگيزهء او از اين عمل نماز ظهر بود مانعى ندارد و نماز او صحيح است .
بهجت : مسأله 785 عدول نيّت از نافله به فريضه و بالعكس جايز نيست و در صورت

533