نجاست را بر طرف كنند ، يعنى اگر يك يا چند نفر اقدام به تطهير كنند از ديگران ساقط مىشود و گر نه همه گناه كارند و كسى كه مسجد را نجس كرده در اين حكم با ديگران تفاوتى ندارد .
< صفحة فارغة > [ مسأله 902 اگر جايى از مسجد نجس شود ] < / صفحة فارغة > مسأله 902 اگر جايى از مسجد نجس شود كه تطهير آن بدون كندن يا خراب كردن ممكن نيست بايد آنجا را بكنند يا اگر خرابى زياد لازم نمىآيد خراب نمايند ( 1 ) و ( هزينهء پر كردن چاله و تعمير خرابى بر كسى است كه مسجد را نجس كرده است و بر اشخاصى كه براى تطهير مسجد جايى از آن را كندند ، يا قسمتى از آن را خراب نمودند ( 2 ) ) پُر كردن جايى كه كنده‌اند و ساختن جايى كه خراب كرده‌اند واجب نيست ( 3 ) . ولى اگر آن كس كه نجس كرده بكند يا خراب كند در صورت امكان بايد پر كند و تعمير نمايد . اين مسأله ، در رسالهء آيت الله بهجت نيست ( 1 ) مكارم : و بنا بر احتياط واجب جايى را كه كنده‌اند يا خراب كرده‌اند به حالت اوّل بازگردانند و بهتر است كسى كه نجس كرده تعمير آن را بر عهده گيرد و اگر مخارجى داشته باشد بنا بر احتياط واجب ضامن است . اراكى ، زنجانى : بايد آنجا را بكنند يا خراب نمايند ، . .
خوئى ، تبريزى : بايد آنجا را بكنند يا خراب نمايند ، در صورتى كه خرابى كلَّى و مستلزم ضرر وقف نباشد ؛ . .
سيستانى : بايد آنجا را بكنند يا خراب نمايند ، در صورتى كه كندن يا خراب كردن جزئى باشد ، يا آن كه رفع هتك متوقّف بر كندن يا خراب كردن كلَّى باشد و الَّا خراب كردن ، محلّ اشكال است . . ( 2 ) [ قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام : خوئى ، زنجانى ، سيستانى ، تبريزى ، نورى و فاضل نيست ] ( 3 ) خوئى ، سيستانى ، تبريزى : ولى اگر چيزى مانند آجر مسجد نجس شود ، در صورتى كه ممكن باشد ، بايد بعد از آب كشيدن ، به جاى اوّلش بگذارند .
زنجانى : پر كردن جايى كه كنده‌اند و ساختن جايى كه خراب كرده‌اند بر كسى كه مسجد را نجس كرده لازم است و بر غير او لازم نيست .
گلپايگانى : مسأله اگر جايى از مسجد نجس شود و تطهير آن بدون كندن يا خراب كردن مقدار كمى از آن ممكن نباشد ، بايد آنجا را بكنند يا خراب نمايند و پر كردن و ساختن آن قسمت هم واجب نيست مگر اين كه خود كسى كه نجس كرده خراب كند كه در اين صورت بنا بر احتياط بايد آن قسمت را بسازد و يا پر كند . و اگر مسجد به نحوى نجس شده باشد كه براى تطهير آن ناچار باشند تمام مسجد را خراب كنند چنانچه متبرّعى باشد كه بعد از تخريب آن را بسازد ، خراب كردن آن جايز است و الَّا جايز نيست ولى اگر ممكن است ، بايد ظاهر آن را بنا بر احتياط تطهير نمايند و اگر چيزى مانند آجر مسجد كه ممكن است آن را برگرداند ، نجس شود ؛ بايد بعد از تطهير بنا بر احتياط آن را به مسجد برگرداند .
صافى : اگر مسجد به نحوى نجس شده باشد كه براى تطهير آن ، ناچار باشند

503